“Bỏ túi” mẹo bổ sung sắt cho trẻ 4 – 5 – 6 tháng tuổi

Việc bổ sung sắt cho trẻ 4 – 6 tháng tuổi đóng vai trò vô cùng quan trọng trong giai đoạn phát triển đầu đời. Thiếu sắt có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng học hỏi sau này của bé. Tuy nhiên, không phải bố mẹ nào cũng nắm rõ cách bổ sung sắt đúng cách. Bài viết này sẽ “bỏ túi” cho bạn những mẹo đơn giản, hiệu quả giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và tránh nguy cơ thiếu sắt.

Tầm quan trọng của sắt đối với trẻ 4 – 6 tháng tuổi

Sắt là khoáng chất quan trọng cho sự phát triển não bộ, tạo máu và duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh ở trẻ sơ sinh. Trong 4-6 tháng đầu đời, trẻ nhận sắt chủ yếu từ sữa mẹ và sữa công thức. Tuy nhiên, lượng sắt dự trữ trong cơ thể trẻ khi sinh chỉ đủ dùng cho 6 tháng đầu, vì vậy sau khoảng thời gian này, trẻ cần bổ sung thêm sắt từ nguồn thức ăn hoặc thực phẩm bổ sung.

• Trẻ bú mẹ: Sữa mẹ chứa một lượng nhỏ sắt nhưng rất dễ hấp thu. Tuy nhiên, sau 6 tháng, hàm lượng sắt trong sữa mẹ không còn đủ để đáp ứng nhu cầu phát triển của trẻ.
• Trẻ bú sữa công thức: Sữa công thức thường được bổ sung sắt, nhưng lượng sắt hấp thụ từ sữa này cũng không đủ để kéo dài trong thời gian dài nếu trẻ không được bổ sung từ nguồn thực phẩm khác sau 6 tháng tuổi.

Nếu trẻ không được bổ sung đủ sắt trong giai đoạn 4-6 tháng tuổi, nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt có thể xảy ra. Thiếu máu gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ, đặc biệt là đối với não bộ và thể chất.

• Phát triển trí não: Sắt đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển nhận thức và khả năng học hỏi của trẻ. Thiếu sắt kéo dài có thể làm suy giảm chức năng nhận thức, trí nhớ và khả năng tập trung của trẻ.
• Sức đề kháng: Sắt cần thiết để duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh. Trẻ thiếu sắt dễ mắc các bệnh nhiễm trùng do hệ miễn dịch suy yếu, không thể chống lại vi khuẩn và virus một cách hiệu quả.
• Phát triển thể chất: Thiếu sắt làm suy yếu khả năng vận chuyển oxy của cơ thể, gây mệt mỏi, chậm lớn và làm giảm khả năng phát triển chiều cao, cân nặng của trẻ. Ngoài ra, thiếu sắt kéo dài có thể gây ảnh hưởng đến quá trình hình thành và phát triển xương.

Vì vậy, việc bổ sung đủ sắt cho trẻ sơ sinh là cần thiết để phòng tránh tình trạng thiếu sắt ở trẻ sinh non hoặc nhẹ cân, cũng như cho trẻ 4 tháng tuổi đang được nuôi bằng sữa mẹ. Nếu trẻ có các biểu hiện của thiếu sắt như da xanh xao, lòng bàn tay bàn chân nhợt nhạt, biếng ăn, quấy khóc, hoặc mắc các bệnh khác, cũng cần phải bổ sung sắt. Đồng thời, trong giai đoạn 4 – 6 tháng tuổi, hệ miễn dịch của trẻ còn yếu và bổ sung đủ sắt sẽ giúp củng cố hệ miễn dịch, giúp trẻ chống lại các tác nhân gây bệnh một cách hiệu quả.

☛ Tham khảo thêm tại: 8 dấu hiệu cảnh báo trẻ thiếu máu thiếu sắt

Bổ sung sắt cho trẻ 4, 5, 6 tháng tuổi như thế nào đúng và đủ?

Để bổ sung sắt cho bé yêu giai đoạn này, cha mẹ cần nắm rõ về nhu cầu sắt của bé theo độ tuổi, thời điểm cũng như thời gian bao lâu để mang lại hiệu quả tốt nhất.

Về liều lượng

Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh CDC Hoa Kỳ, cha mẹ bổ sung sắt cho trẻ phù hợp với độ tuổi và đối tượng cụ thể:

– Trẻ sinh non, nhẹ cân: bổ sung 2 – 4 mg sắt/kg/ngày, không quá 15mg/ngày trong 1 – 12 tháng tuổi.

– Trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn và sinh đủ tháng: Bổ sung 1mg/kg/ngày từ khi bé 4 tháng tuổi cho tới khi con ăn được 2 hoặc nhiều hơn 2 khẩu phần ăn mỗi ngày với các thực phẩm giàu sắt. Hoặc ngưng khi trẻ dùng sữa công thức tăng cường sắt là nguồn dinh dưỡng chủ yếu trong ngày.

– Đối với các bé có dấu hiệu thiếu sắt, cha mẹ nên đưa bé đi thăm khám bác sĩ để kiểm tra cụ thể. Tùy thuộc mức độ thiếu sắt mà bé sẽ được chỉ định liều lượng và thời gian điều trị cụ thể.

Về thời gian

Nhiều cha mẹ thắc mắc không biết nên bổ sung sắt bao lâu thì dừng? Thực tế, cha mẹ nên tham khảo ý kiến trực tiếp từ bác sĩ để biết được khoảng thời gian bao lâu là phù hợp với bé nhà mình. Ngoài ra, có thể tham khảo thông tin từ các chuyên gia như sau:

– Đối với trẻ sinh đủ tháng: Bổ sung sắt cho trẻ từ 4 tháng tuổi cho tới khi bé ăn được nhiều hơn 2 khẩu phần ăn mỗi ngày thì ngưng lại. Khi bước vào giai đoạn ăn dặm, bạn hãy xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh và hợp lý giúp cân bằng đầy đủ dưỡng chất cho bé.

– Đối với trẻ sinh thiếu tháng: Bổ sung sắt sớm từ 2 tuần tuổi cho tới khi 1 tuổi. Đây là khoảng thời gian hiệu quả để giúp bé phát triển tốt.

Về thời điểm

Sắt được hấp thụ tốt nhất khi đói, mẹ nên cho bé uống sắt vào buổi sáng trước ăn 1 giờ hoặc sau ăn 2 giờ. Với những bé dễ bị buồn nôn, đau bụng khi uống sắt, nên cho uống trong hoặc sau ăn, khởi đầu bằng liều thấp.

Bổ sung sắt cho trẻ 4, 5, 6 tháng tuổi bằng cách nào?

Mẹ có thể “bỏ túi” 2 cách bổ sung sắt cho trẻ ở giai đoạn này ngay sau đây:

1. Tăng cường sắt cho sữa mẹ cho con bú

Trong 6 tháng đầu đời, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo cho trẻ, cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết, bao gồm cả sắt. Tuy hàm lượng sắt trong sữa mẹ không cao nhưng lại rất dễ hấp thu. Vì vậy, trẻ sơ sinh bú sữa mẹ thường ít gặp phải vấn đề thiếu sắt trong 6 tháng đầu. Tuy nhiên, sau 6 tháng, lượng sắt từ sữa mẹ không còn đủ để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng của trẻ, vì thế cần bổ sung từ nguồn thực phẩm khác.

Với những trẻ bú mẹ hoàn toàn, mẹ cần tăng cường bổ sung sắt để bé hấp thu sắt qua sữa mẹ. Mẹ có thể bổ sung thuốc sắt và tăng cường những thực phẩm giàu sắt vào thực đơn mỗi ngày để nguồn sữa mẹ chất lượng.

☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Top 7 thuốc sắt cho mẹ sau sinh được tin dùng

Những thực phẩm giàu sắt mẹ có thể bổ sung bao gồm:

• Sắt từ động vật: Thịt bò, thịt lợn, thịt cừu, thịt lợn, thịt các loại gia cầm (vịt, gà, ngan), các loại hải sản (cá hồi, cá ngừ, cua, tôm), gan động vật…
• Sắt từ thực vật: Các loại rau xanh (súp lơ, rau bina, bắp cải…), các loại rau củ có màu đỏ (củ cải đỏ, rau dền, cà rốt), các loại ngũ cốc nguyên hạt, trái cây sấy khô, các loại đậu…

Ngoài việc quan tâm tới chế độ ăn uống và nghỉ ngơi sau sinh, các mẹ cũng cần lưu ý cho bé bú đủ lượng sữa mỗi cữ, bú đủ thời gian và duy trì nuôi con bằng sữa mẹ ít nhất 6 tháng sau sinh. Điều này rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ, không chỉ cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết mà cung cấp lượng sắt dễ hấp thu cho bé yêu.

☛ Tham khảo đầy đủ: Hướng dẫn bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh qua sữa mẹ từ chuyên gia

2. Cho trẻ dùng sữa công thức giàu sắt

Đối với trẻ bú sữa công thức, nhiều loại sữa đã được bổ sung sắt để đáp ứng nhu cầu phát triển của trẻ trong những tháng đầu đời. Các loại sữa công thức chứa sắt phổ biến trên thị trường như Enfamil A+, Similac Neosure, Friso Gold đều được tăng cường lượng sắt cần thiết. Tuy nhiên, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn loại sữa phù hợp nhất với bé, đặc biệt là sau 6 tháng khi bé cần bổ sung sắt từ các nguồn khác.

☛ Đọc thêm: Bổ sung sắt cho trẻ từ sữa công thức

3. Thức ăn dặm giàu sắt (áp dụng từ tháng thứ 6)

Bắt đầu từ tháng thứ 6, bé cần ăn dặm để bổ sung thêm sắt và các dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển. Các loại thực phẩm giàu sắt dưới đây là lựa chọn tốt cho bé khi bước vào giai đoạn ăn dặm.

• Ngũ cốc tăng cường sắt: Ngũ cốc ăn dặm là lựa chọn phổ biến để cung cấp sắt cho trẻ. Các loại ngũ cốc như bột ngũ cốc tăng cường sắt, yến mạch, bột gạo được bổ sung sắt dễ hấp thu, giúp bé hấp thụ sắt một cách hiệu quả.
• Thịt đỏ: Thịt đỏ, đặc biệt là thịt bò, thịt lợn là nguồn cung cấp sắt heme dồi dào, loại sắt dễ hấp thụ hơn so với sắt không heme từ thực vật. Khi trẻ bước vào giai đoạn ăn dặm, mẹ có thể xay nhuyễn hoặc hấp thịt đỏ, sau đó trộn cùng với cháo hoặc bột ăn dặm để bé dễ tiêu hóa. Thịt bò xay nhuyễn không chỉ giúp cung cấp sắt mà còn chứa nhiều protein cần thiết cho sự phát triển của bé.
• Các loại đậu và rau xanh: Đậu lăng, đậu hà lan, và các loại rau xanh như rau bina (cải bó xôi), súp lơ xanh là nguồn sắt không heme giàu dưỡng chất cho trẻ. Mặc dù sắt từ thực vật khó hấp thu hơn sắt từ động vật, nhưng khi kết hợp với các loại thực phẩm giàu vitamin C (như cam, cà chua), khả năng hấp thụ sắt sẽ tăng lên đáng kể. Mẹ có thể xay nhuyễn các loại đậu và rau xanh để trộn với thức ăn của bé, đảm bảo bé nhận đủ lượng sắt cần thiết.

4. Cho trẻ uống sắt khi cần thiết

Nếu bé bị chẩn đoán thiếu sắt, cần được bổ sung, mẹ có thể cho bé dùng các sản phẩm bổ sung sắt chuyên biệt nhưng cần theo chỉ định của bác sĩ. Đối với trẻ 4 – 6 tháng tuổi, các sản phẩm chủ yếu là thuốc sắt dạng nước cho bé như dạng nhỏ giọt hoặc siro.

Khi bổ sung, mẹ cần cân nhắc kỹ lượng, lựa chọn sản phẩm uy tín, nguồn gốc rõ ràng, bổ sung theo chỉ định của bác sĩ, không bổ sung thiếu hoặc thừa đều gây hại cho sức khỏe. Liều bổ sung cần được tính toán chính xác để đảm bảo tính an toàn cho bé.

Mẹ nên ưu tiên sắt dạng siro, lưu ý lựa chọn thành phần sắt dễ hấp thu, sắt nước hữu cơ. Trong đó, các bác sĩ đánh giá cao sắt nước hữu cơ có thành phần sắt (III) Hydroxide Polymaltose có khả năng hấp thu cao, an toàn và hạn chế tác dụng phụ thường gặp của sắt.

☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Top 8 thuốc bổ sung sắt cho trẻ được tin dùng

Lưu ý khi bổ sung sắt cho bé 4, 5, 6 tháng tuổi

Việc bổ sung sắt cho trẻ là rất quan trọng với sự phát triển. Bổ sung sắt cho bé cần lưu ý những gì để đảm bảo an toàn và hấp thu một cách tốt nhất. Cha mẹ cần lưu ý một số điểm sau đây:

• Cha mẹ không tự ý bổ sung sắt khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Nên khám nếu con thiếu sắt thì mới bổ sung.
• Cha mẹ cần tuân thủ đúng liều lượng, thời gian dùng sắt cho bé theo đúng hướng dẫn của chuyên gia.
• Trẻ sơ sinh rất nhạy cảm với những thứ nạp vào cơ thể nên cha mẹ cần lựa chọn sản phẩm bổ sung chất lượng, uy tín, không tùy tiện sử dụng có thể gây hại cho bé.
• Bổ sung thêm vitamin C để tăng cường hấp thu sắt ở trẻ. Vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường khả năng hấp thụ sắt không heme, loại sắt thường có trong các nguồn thực vật như rau xanh, đậu và ngũ cốc. Khi trẻ được bổ sung vitamin C cùng với sắt, sự kết hợp này sẽ giúp biến đổi sắt không heme thành dạng dễ hấp thụ hơn.
• Nếu mẹ đang bổ sung canxi và sắt cho bé thì nên bổ sung chúng cách nhau từ 1 – 2 giờ, không nên cho trẻ uống 2 vi chất này cùng lúc sẽ làm giảm khả năng hấp thu của nhau.