Trẻ được cung cấp đủ vi chất sắt có thể phát triển tốt về thể chất lẫn trí tuệ. Tùy từng giai đoạn mà nhu cầu về sắt ở mỗi trẻ khác nhau. Bài viết sau đây giải đáp giúp cha mẹ vấn đề “Khi nào cần bổ sung sắt cho trẻ? Thời điểm bổ sung?”. Cùng theo dõi ngay sau đây nhé.
Mục lục
Vai trò của sắt với sự phát triển của trẻ
Sắt được ví là vi chất hiện diện trong cơ thể với lượng rất nhỏ nhưng lại “có võ”. Sắt rất cần thiết cho chức năng sống, là nguyên liệu tạo nên hemoglobin giúp vận chuyển oxy từ phổi tới các cơ quan khác trong cơ thể. Sắt tham gia vào quá trình tạo thành myoglobin, sắc tố hô hấp cơ. Ngoài ra, sắt còn tham gia vào cấu tạo nhiều enzyme, là thành phần của enzyme hệ miễn dịch.
Khi cơ thể thiếu sắt, khả năng vận chuyển oxy của hồng cầu bị giảm khiến các tổ chức đặc biệt như tim, cơ bắp, não… thiếu oxy gây ra hiện tượng tim đập nhanh. Trẻ nhỏ bị thiếu sắt có thể bị suy tim do thiếu máu với các biểu hiện như chóng mặt, hoa mắt, cơ bắp yếu, mệt mỏi.
Đối với trẻ lớn, thiếu sắt gây mệt mỏi, hay ngủ gật, học thiếu tập trung nên kết quả học tập kém. Da xanh xao, niêm mạc nhợt, móng tay dễ gãy và biến dạng, tóc khô cứng dễ gãy, biếng ăn, chậm lớn, còi cọc, táo bón, dễ nôn trớ… là dấu hiệu cảnh báo thiếu máu thiếu sắt.
Sắt còn tham gia vào tăng cường hệ miễn dịch, nên khi thiếu sắt trẻ hay bị ốm do hệ miễn dịch suy giảm. Tuy nhiên, thực tế trẻ em lại là đối tượng nguy cơ cao thiếu sắt. Vì vậy, cha mẹ cần đặc biệt lưu ý bổ sung đủ vi chất này cho bé.
Khi nào cần bổ sung sắt cho trẻ?
Xoay quanh vấn đề sắt cho con, cha mẹ thường có băn khoăn “Khi nào nên bổ sung sắt cho bé?” . Theo các chuyên gia, trẻ được bổ sung sắt khi có dấu hiệu lâm sàng hoặc kết quả chẩn đoán sinh học thiếu sắt. Một số dấu hiệu nhận diện trẻ thiếu sắt cần được bổ sung như sau:
- Da xanh xao, niêm mạc nhợt nhạt.
- Bé thường xuyên mệt mỏi
- Chán ăn, ăn uống không ngon miệng.
- Hoa mắt chóng mặt
- Tay chân lạnh, hơi thở nhanh.
- Kém tập trung, ít đùa nghịch, hay buồn ngủ
- Dễ mắc các bệnh viêm nhiễm như viêm đường hô hấp, viêm phế quản..
- Sưng phù bàn tay, bàn chân, tim đập nhanh, khó thở nếu thiếu sắt nặng.
Ngoài những dấu hiệu lâm sàng kể trên, thiếu sắt được nhận biết qua xét nghiệm, nếu chỉ số sắt trong huyết thanh nhỏ hơn 50mcg / dL hoặc 9.0 -mcmol / L tức là trẻ đang thiếu hụt sắt nghiêm trọng cần được bổ sung.
Đối với trẻ chẩn đoán thiếu sắt, việc bổ sung sắt là cần thiết. Tuy nhiên, đối với nhóm trẻ có nguy cơ cao thiếu sắt, cha mẹ cũng nên bổ sung dự phòng giúp cung cấp đủ sắt cho con, phòng ngừa tình trạng thiếu máu do thiếu sắt, giúp bé phát triển toàn diện hơn.
Nhóm trẻ có nguy cơ cao thiếu sắt cần được bổ sung bao gồm:
- Trẻ sinh non
- Sinh nhẹ cân (cân nặng khi sinh dưới 2.5kg).
- Trẻ 4 tháng bú mẹ một phần hoặc hoàn toàn.
- Trẻ không nhận đủ sắt từ chế độ ăn.
- Trẻ xanh xao, hay ốm vặt
☛ Tìm hiểu chi tiết tại: [Giải đáp] Có nên bổ sung sắt dự phòng cho trẻ?
Liều lượng và thời gian bổ sung sắt cho trẻ
Nhiều cha mẹ lúng túng không biết nên bổ sung sắt cho bé yêu như thế nào hợp lý bởi mỗi trẻ sẽ có nhu cầu về sắt không giống nhau. Nguyên tắc khi bù sắt chính là đảm bảo ĐÚNG & ĐỦ. Cùng tìm hiểu liều lượng và thời gian uống sắt đối với các đối tượng trẻ cần được bổ sung sắt ngay sau đây.
1. Trẻ sinh non
Trẻ sinh non trước 37 tuần nên lượng sắt dự trữ trong thai kỳ thấp, quá trình tăng trưởng nhanh sau sinh khiến lượng sắt dự trữ vốn ít ỏi này ngày càng cạn kiệt trong 6 – 8 tuần đầu đời. Bởi vậy trẻ cần được uống thêm sắt với liều lượng và thời gian như sau:
– Trẻ bú mẹ hoàn toàn: Liều sắt 2mg/kg/ngày; thời gian bổ sung từ tuần thứ 4 sau sinh tới khi 12 tháng.
– Trẻ uống sữa công thức giàu sắt: Liều sắt giảm còn 1mg sắt/kg/ngày ; thời gian bổ sung từ tuần thứ 4 sau sinh tới khi 12 tháng.
2. Trẻ sinh nhẹ cân
Nhóm trẻ sinh nhẹ cân có lượng sắt dự trữ ít hơn nhưng nhu cầu sắt lại tăng cao do tăng trưởng nhanh hơn trẻ sinh đủ tháng. Vì thế mà lượng sắt dự trữ khi còn trong bụng mẹ sẽ nhanh chóng cạn kiệt trong 1 – 2 tháng đầu đời.
Theo Hiệp hội Nhi khoa Canada, trẻ sinh nhẹ cân cần được bổ sung sắt đường uống từ tuần thứ 6 hoặc 8 tới khi bé 1 tuổi. Liều lượng sắt bổ sung tùy thuộc vào cân nặng khi sinh của bé, cụ thể:
Từ 1000 – 2500g:
- Bé bú mẹ: Bổ sung từ 2 – 3mg/kg/ngày.
- Bé uống sữa công thức giàu sắt thì không cần phải bổ sung thêm.
Dưới 1000g: Trẻ bắt buộc phải bổ sung sắt với liều 3 – 4mg/kg/ngày.
3. Bé 4 tháng tuổi bú mẹ
Đối với những bé sinh đủ tháng, có cân nặng đạt chuẩn thì khoảng thời gian từ 0 – 4 tháng con không cần phải bổ sung sắt vì có sắt dự trữ trong thai kỳ. Tuy nhiên, sau 4 tháng tuổi con cần được bổ sung sắt dự phòng vì sắt dự trữ dần cạn kiệt, sữa mẹ có hàm lượng sắt thấp, bé lại chưa ăn dặm được nên nguy cơ thiếu sắt cao.
Bé 4 tháng tuổi cần được bổ sung sắt trực tiếp cho tới khi con ăm dặm thuận lợi để nhận sắt từ thực phẩm (thông thường tháng thứ 6,7). Liều sắt bổ sung là 1mg/kg/ngày.
☛ Tìm hiểu chi tiết tại: “Bỏ túi” mẹo bổ sung sắt cho trẻ 4 – 5 – 6 tháng tuổi
4. Trẻ có dấu hiệu thiếu sắt
Đối với trẻ có dấu hiệu thiếu sắt, điều cha mẹ cần làm lúc này là đưa con đi khám để được chẩn đoán chính xác. Nếu kết luận bé thiếu sắt, tùy vào mức độ bác sĩ chỉ định bổ sung sắt cụ thể. Thông thường, bé sẽ được chỉ định uống sắt với liều trong khoảng 3 – 6mg/kg/ngày, thời gian 3 – 6 tháng tuỳ mức độ thiếu sắt.
Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý khi bé uống sắt được 3 tháng, cần đưa con đi khám lại để bác sĩ đánh giá hiệu quả, điều chỉnh liều lượng và có chỉ định bổ sung tiếp nếu cần. Không cho con uống sắt 6 tháng liên tục, có thể gây dư thừa sắt, ảnh hưởng xấu tới sức khỏe.
Cho trẻ uống sắt thời điểm nào trong ngày?
Theo các chuyên gia, thời điểm uống sắt thích hợp nhất là vào buổi sáng mỗi ngày. Sau khi trải qua một giấc ngủ dài, lượng canxi trong cơ thể ở mức thấp nhất nên không có khả năng cạnh tranh với sắt. Uống sắt vào lúc này sẽ giúp cơ thể hấp thụ và chuyển hóa tốt hơn.
Mặt khác, sắt hấp thu chủ yếu ở tá tràng và một phần ở dạ dày. Do đó, mẹ nên cho bé uống sắt lúc đói để hấp thu tại tá tràng nhanh mà không bị cản trở bởi thức ăn tại dạ dày. Tốt nhất mẹ nên cho bé uống sắt vào trước ăn 1 giờ hoặc sau ăn 2 giờ. Không nên cho trẻ uống sắt vào buổi tối khiến trẻ cồn cào, khó ngủ.
Những lưu ý khi bổ sung sắt cho bé
Những lưu ý nhỏ sau đây sẽ giúp việc bổ sung sắt cho bé đạt hiệu quả tốt hơn. Cha mẹ hãy lưu lại để áp dụng khi cần thiết nhé.
Tuân thủ liều lượng
Bổ sung sắt sai liều lượng, tự ý ngưng bổ sung hay kéo dài thời gian uống sắt không chỉ giảm hiệu quả mà tăng nguy cơ ngộ độc, tổn thương các cơ quan do quá tải sắt, thậm chí gây nguy hiểm tới tính mạng.
- Ở nhóm trẻ sinh non, nhẹ cân, mẹ cần chú ý không nên bổ sung quá 15mg/ngày, không được cho bé uống sắt nếu như con đang truyền hồng cầu.
- Ở trẻ dưới 14 tuổi khỏe mạnh thì tổng lượng sắt mỗi ngày nhận từ các nguồn thực phẩm, sản phẩm bổ sung không quá 40mg.
Kết hợp với chế độ dinh dưỡng giàu sắt
Bên cạnh sử dụng sản phẩm sắt, cha mẹ cần xây dựng cho bé thực đơn ăn uống giàu sắt và các vi chất dinh dưỡng khác. Nên cho bé bú mẹ ít nhất 6 tháng đầu đời, tuy sắt trong sữa mẹ có hàm lượng thấp (0,35mg/lít) nhưng lại rất dễ hấp thu. Đối với những bé không bú mẹ hoặc bú mẹ không hoàn toàn, có thể lựa chọn sữa công thức giàu sắt cho bé.
Khi bé tới tuổi ăn dặm, một số thực phẩm giàu sắt nên được thêm vào thực đơn bao gồm các loại thịt đỏ, gan động vật, trứng, hải sản, các loại hạt, các loại đậu, rau màu xanh đậm… Ngoài ra, mẹ nên thêm các loại trái cây giàu vitamin C vào thực đơn của con để tăng cường hấp thu sắt nhé.
Chọn đúng sản phẩm sắt cho trẻ
Không phải tất cả các sản phẩm sắt đều tốt cho bé bởi mỗi thành phần khác nhau sẽ có mức độ an toàn và hiệu quả không giống nhau. Do đó, mẹ cần tìm hiểu để lựa chọn ra sản phẩm sắt phù hợp cho bé. Để chọn được sản phẩm sắt phù hợp, mẹ có thể dựa vào các tiêu chí như sau:
- Thành phần an toàn: Mẹ nên lựa chọn các sản phẩm sắt có thành phần từ thiên nhiên đảm bảo an toàn cho bé.
- Được Bộ y tế cấp phép: Mẹ nên chọn các loại đã có sự cấp phép từ Bộ Y tế để tránh trường hợp mua phải hàng kém chất lượng. Những sản phẩm đã được Bộ Y tế cập phép phải có tem chống hàng giả, nhãn phụ tiếng Việt đối với sản phẩm nhập khẩu, có nguồn gốc rõ ràng và điểm bán chính hãng.
- Hiệu quả: Bạn nên lựa chọn sản phẩm sắt nước hữu cơ, hấp thu tốt hơn, hạn chế tác dụng phụ hay gặp khi uống sắt.
- Dễ uống: Thông thường uống sắt thường có vị tanh rất khó uống, mẹ nên chọn cho bé sản phẩm có mùi hương trái cây thơm ngon khiến bé hợp tác hơn khi uống.
Đáp ứng được những tiêu chí trên phải kể đến thuốc sắt nước hữu cơ Fogyma. Fogyma được các bác sĩ chuyên khoa nhi đầu ngành khuyên dùng cho trẻ em thiếu máu thiếu sắt, được sự ủng hộ và tin tưởng của hàng triệu mẹ Việt nuôi con nhỏ.
Thành phần của Fogyma là hoạt chất sắt (III) hydroxyd polymaltose (Iron Polymaltose Complex – IPC) có cấu trúc tương tự với Ferritin – khi uống sẽ giúp hấp thu sắt một cách tối ưu hơn nhiều so với các chế phẩm chứa muối sắt (II) sulfat. IPC trong Fogyma có dạng cấu trúc hữu cơ ổn định, không bị ion hóa nên ít gây kích ứng tiêu hóa, giảm thiểu tối đa tình trạng nóng trong, táo bón.
Ngoài ra, đường trong Fogyma hoàn toàn là đường điều vị, không gây tiểu đường và không sinh năng lượng, rất an toàn cho sức khỏe của bé.
Fogyma được sản xuất trên dầy chuyền công nghệ BFS hiện đại bậc nhất châu Âu tại nhà máy CPC1 Hà Nội đáp ứng đầy đủ những tiêu chuẩn nghiêm ngặt nhất trong sản xuất thuốc hiện đại. Sản phẩm đã được Bộ Y tế cấp phép, đảm bảo chất lượng, an toàn khi đến tay người tiêu dùng.
BẤM VÀO ĐÂY để đặt hàng CHÍNH HÃNG tại công ty (giao hàng, thu tiền tận nhà)
Tìm nhà thuốc bán Fogyma gần nhất TẠI ĐÂY
