Sắt là vi chất không thể thiếu đối với sự phát triển của trẻ em. Bổ sung đủ sắt là điều cần thiết, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Làm thế nào để cung cấp đủ chất sắt cho con an toàn và hiệu quả là thắc mắc của rất nhiều cha mẹ. Sau đây là hướng dẫn chi tiết cách bổ sung sắt cho bé yêu khoa học nhất, mời quý phụ huynh tham khảo.
Mục lục
Bổ sung sắt cho bé có tác dụng gì
Tuy hiện diện trong cơ thể với lượng rất nhỏ nhưng sắt đóng vai trò rất quan trọng đối với sự sống và phát triển của trẻ. Sắt là nguyên liệu để tạo thành huyết sắc tố (hemoglobin) vận chuyển oxy từ phổi tới các tế bào. Sắt còn tham gia vào quá trình cấu tạo myoglobin (sắc tố hô hấp cơ). Sắt còn tham gia vào cấu tạo nhiều enzyme, là thành phần của enzyme có trong hệ miễn dịch. Với vai trò quan trọng của mình, sắt rất cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là đối với trẻ em. Trong khi đó, trẻ em là đối tượng có nguy cơ cao bị thiếu sắt bởi nhu cầu sắt cao đáp ứng quá trình phát triển về thể chất lẫn trí tuệ.
Thiếu sắt dẫn tới thiếu máu là bệnh lý phổ biến ở trẻ em. Khi cơ thể thiếu máu khả năng vận chuyển hồng cầu bị giảm khiến các tổ chức đặc biệt là tim, cơ bắp, não bị thiếu oxy gây ra các biểu hiện tim đập nhanh, trẻ có thể bị suy tim do thiếu máu với các dấu hiệu là hoa mắt, chóng mặt, cơ bắp yếu, người mệt mỏi. Đối với trẻ lớn, thiếu sắt khiến trẻ hay ngủ gật, thiếu tập trung khi học hành khiến kết quả học tập sa sút.
Thiếu sắt còn ảnh hưởng tới các cơ quan khác trong cơ thể với mức độ khác nhau. Ảnh hưởng tới hệ tiêu hóa khiến con biếng ăn, viêm teo gai lưỡi, khó nuốt, hấp thu kém. Ảnh hưởng tới hệ thần kinh khiến trẻ mệt mỏi, dễ kích thích, rối loạn dẫn truyền thần kinh. Sắt tham gia vào hệ miễn dịch, nên khi cơ thể thiếu sắt trẻ thường xuyên bị ốm vặt do suy giảm hệ miễn dịch.
Hướng dẫn cha mẹ bổ sung sắt cho trẻ
Trẻ cần bao nhiêu sắt mỗi ngày?
– Đối với trẻ sinh thiếu tháng:
Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, mẹ bổ sung sắt cho con với liều như sau:
- Trẻ bú mẹ hoàn toàn: 2mg/kg/ngày.
- Trẻ dùng sữa công thức giàu sắt: 1mg/kg/ngày.
– Đối với trẻ sinh nhẹ cân:
Trẻ có cân nặng dưới 2,5kg cũng có nguy cơ cao thiếu sắt. Theo hướng dẫn liều bổ sung của Hiệp hội Nhi khoa Canada, trẻ cần được bổ sung sắt với liều lượng:
- Trẻ sinh trên 1000g: Liều 2 – 3mg/kg/ngày hoặc dùng sữa công thức giàu sắt cho con.
- Trẻ sinh cân nặng nhỏ hơn 1000g: Liều sắt bổ sung 3 – 4mg/kg/ngày.
– Đối với trẻ sinh đủ tháng với cân nặng đạt chuẩn:
3 tháng đầu đời mẹ không cần phải bổ sung sắt cho con vì có một lượng sắt dự trữ nhất định trong thai kỳ. Tuy nhiên, từ tháng thứ 4 trở đi lượng sắt dự trữ dần cạn kiệt, nhu cầu sắt của con tăng cao để đáp ứng sự tăng trưởng và phát triển. Theo Học viện nhi khoa Hoa Kỳ, trẻ từ 4 tháng tuổi trở nên được bổ sung sắt dự phòng với liều 1mg/kg/ngày.
Ngoài ra, vào mỗi giai đoạn phát triển của bé, con sẽ có nhu cầu sắt khác nhau, cụ thể như sau:
- Bé 9 tháng tuổi: Khoảng 11mg/ngày.
- Bé 1 – 3 tuổi: Khoảng 7mg/ngày
- Bé 5 tuổi: Dưới 10mg/ngày
- Trẻ từ 9 – 13 tuổi: Khoảng 8 mg/ngày
- Trẻ từ 14 – 18 tuổi: Đối với bé gái cần khoảng 15 mg/ngày, bé trai cần khoảng 11 mg/ngày.
Bổ sung sắt cho trẻ trong bao lâu?
Mặc dù nắm rõ tầm quan trọng của sắt đối với sự phát triển của trẻ nhưng nhiều cha mẹ vẫn tỏ ra lúng túng, không biết nên bổ sung sắt cho bé bao lâu thì ngưng. Mẹ có thể tham khảo một số thông tin sau:
Đối với trẻ sinh đủ tháng: Trẻ sinh đủ tháng có nguồn sắt dự trữ từ trong thai kỳ. Từ tháng thứ 4 trở đi, bé mới cần tăng cường vi chất này. Thời gian bổ sung kéo dài từ tháng thứ 4 cho tới khi con ăn được 2 khẩu phần ăn giàu sắt trong ngày (thông thường tháng thứ 6, 7).
Đối với trẻ sinh non:
Trẻ sinh thiếu tháng nên lượng sắt dự trữ ít, mẹ nên bổ sung sắt cho bé với liều lượng 2mg/ngày, tối đa 15mg/ngày từ 2 tuần tuổi cho đến khi bé 12 tháng tuổi. Lượng sắt này được cung cấp từ sữa công thức. Nếu trẻ bú mẹ hoàn toàn, mẹ có thể cho trẻ bổ sung thêm thuốc sắt dạng siro, lỏng cho tới khi trẻ có thể ăn dặm được. Đây là khoảng thời gian hợp lý để bổ sung vi chất quan trọng này cho bé, giúp con phát triển khỏe mạnh.
☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Bổ sung sắt cho bé trong bao lâu? Liều lượng ra sao?
Thời điểm cho bé uống sắt?
Bổ sung sắt đúng cách, đúng thời điểm giúp cơ thể hấp thu sắt tốt nhất đồng thời tránh được những tác dụng phụ không mong muốn. Theo các chuyên gia, cho bé uống sắt vào buổi sáng khi bụng đói giúp cơ thể hấp thu sắt tốt nhất. Mẹ nên cho bé uống trước ăn 30 phút – 1 giờ hoặc sau ăn 2 giờ. Trường hợp bé có đường tiêu hóa nhạy cảm, uống sắt dễ bị nôn trớ mẹ có thể cho bé uống trong hoặc sau ăn với liều lượng thấp và tăng từ từ tới lượng tiêu chuẩn.
☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Khi nào nên bổ sung sắt cho bé? Thời điểm nào trong ngày?
Bổ sung sắt cho trẻ qua thực phẩm và chế phẩm sắt
Mẹ có thể cung cấp sắt cho bé thông qua một chế độ ăn uống giàu sắt và các chế phẩm sắt bổ sung.
1. Chế độ ăn giàu sắt
Đây là phương pháp phổ biến để bổ sung sắt cho con một cách an toàn và hiệu quả. Mẹ xây dựng thực đơn ăn uống đa dạng, giàu sắt cho con thông qua nhóm thực phẩm giàu sắt như:
- Nguồn sắt động vật: Bao gồm các loại thịt đỏ (thịt bò, thịt lợn, thịt dê, thịt cừu…), hải sản (ngao, sò, hàu, cua, tôm, cá hồi, cá ngừ…), trứng, thịt gia cầm, gan – thận động vật.
- Nguồn sắt thực vật: Gồm bí ngô, các loại đậu (đậu đỏ, đậu lăng, đậu ván, đậu xanh…), các loại hạt (hạt óc chó, hạt lanh, hạt macca, hạt điều…), các loại rau xanh lá đậm (rau bina, rau ngót, rau cải xoăn, cải chíp…), ngũ cốc nguyên hạt, trái cây khô…
Nguồn thực phẩm giàu sắt phong phú kể trên giúp mẹ xây dựng đa dạng thực đơn ăn uống mỗi ngày cho con. Tùy thuộc vào độ tuổi và khả năng nhai nuốt của bé mà mẹ chế biến sao cho phù hợp nhé.
Các chuyên gia cũng khuyên rằng, nên cho bé ăn thực phẩm giàu sắt kết hợp thực phẩm giàu vitamin C như trái cây họ cam quýt, ớt chuông, quả mọng… giúp cơ thể hấp thu nhiều sắt hơn.
☛ Tìm hiểu chi tiết tại:10+ thực phẩm giàu sắt cho bé chớ bỏ qua
Bổ sung sắt cho bé bằng thuốc
Cơ thể chỉ hấp thu khoảng 5 – 15% lượng sắt trong thực phẩm. Vì vậy, khi chế độ ăn uống cung cấp đủ lượng sắt cần thiết bạn cần cho bé sử dụng các sản phẩm bổ sung sắt. Nhiều cha mẹ cũng không khỏi phân vân khi lựa chọn sắt cho bé. Bởi trên thị trường có vô số chế phẩm sắt bổ sung cho bé từ dạng viên nang, siro, nhỏ giọt… của nhiều thương hiệu khác nhau. Để lựa chọn sản phẩm phù hợp, mẹ có thể dựa vào các tiêu chí như sau:
- An toàn: Bất cứ sản phẩm bổ sung vi chất cho bé đưa tiêu chí an toàn lên hàng đầu. Mẹ nên lựa chọn sản phẩm sắt có nguồn gốc thiên nhiên, an toàn và lành tính.
- Xuất xứ rõ ràng, uy tín: Sản phẩm bổ sung sắt cần có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đến từ những thương hiệu uy tín và được Bộ Y tế cấp phép lưu hành. Đối với các sản phẩm nhập ngoại, cần có giấy tờ chứng minh rõ nguồn gốc xuất xứ.
- Hiệu quả: Các sản phẩm sắt nước hữu cơ hiện nay được rất nhiều mẹ đánh giá cao vì khả năng hấp thu tốt, hạn chế các tác dụng phụ thường thấy khi uống sắt.
- Dễ uống: Thông thường, sắt có mùi tanh khá khó chịu khiến nhiều bé bị nôn sau khi uống sắt. Vì vậy, mẹ hãy chọn sản phẩm có hương trái cây thơm ngon sẽ giúp bé hợp tác khi uống sắt.
Một trong những thuốc sắt hữu cơ được các bác sĩ nhi khoa khuyên dùng là thuốc sắt nước hữu cơ FOGYMA.
Đây là thuốc sắt nước được sản xuất bởi công ty Cổ phần dược phẩm CPC1 HÀ NỘI, thành phần là chủ yếu là sắt được bào chế dưới dạng phức hợp sắt (III) hydroxyd polymaltose (IPC) giúp cơ thể hấp thu sắt một cách chủ động, bù đắp sắt tối ưu hơn nhiều so với các chế phẩm chứa muối sắt (II) thông thường. IPC có độ an toàn cao, không có ion sắt tự do nên ít kích ứng dạ dày hơn, hạn chế các tác dụng phụ thường thấy khi uống sắt (táo bón, nóng trong, tiêu chảy…).
100% nguyên liệu được nhập khẩu chính ngạch từ Italia kết hợp dây chuyền công nghệ BFS hiện đại hàng đầu châu Âu hạn chế tối đa sự xâm nhập của vi khuẩn, đảm bảo vô khuẩn, giữ được lượng hoạt chất tối ưu từ nguyên liệu đầu vào. Fogyma không chứa đường tăng sinh năng lượng, có hương trái cây thơm ngon khiến trẻ rất thích thú khi uống.
Tìm nhà thuốc bán Fogyma gần nhất TẠI ĐÂYMua FOGYMA ở nhà thuốc > GIÁ TỐT HƠN
BẤM VÀO ĐÂY để đặt hàng CHÍNH HÃNG tại công ty (giao hàng, thu tiền tận nhà)
Khi sử dụng Fogyma hay bất cứ chế phẩm sắt nào cho bé, cha mẹ cần tuân thủ tuyệt đối liều lượng chỉ định của bác sĩ hoặc chuyên viên y tế. Lưu ý, chỉ nên bổ sung sắt bằng thuốc khi có chỉ định từ bác sĩ chuyên môn. Không được tự ý mua sắt và bổ sung cho bé khi chưa có sự tư vấn từ bác sĩ.
Những lưu ý khi cho bé uống sắt mẹ cần ghi nhớ
Ngoài việc cho bé uống sắt đúng thời điểm, liều lượng, mẹ hãy ghi nhớ một số lưu ý sau đây khi bổ sung sắt cho con nhé:
- Một số loại thực phẩm làm giảm hiệu quả hấp thu sắt như thực phẩm giàu canxi, cafe, nước có ga… Vì vậy, trong thời gian uống sắt cần hạn chế cho bé sử dụng thực phẩm kiêng kị hoặc đảm bảo thời gian tối thiểu cách 2 giờ đồng hồ.
- Trường hợp bé có vấn đề về dạ dày, kích ứng đường tiêu hóa mẹ nên cho bé dùng sắt trong hoặc sau bữa ăn với liều thấp. Theo dõi khả năng đáp ứng của bé rồi tăng liều dần dần.
- Không uống sắt cùng canxi vì chúng cản trở sự hấp thu của nhau. Kết hợp sắt với vitamin C để tăng hiệu quả hấp thu của sắt.
- Chế phẩm bổ sung sắt dạng siro có thể gây xỉn màu răng nếu bé dùng liên tục. Vì vậy, mẹ hãy vệ sinh răng miệng cho trẻ sau khi uống nhé.
- Bé có hiện tượng đi ngoài phân đen sau uống sắt mẹ cũng không nên lo lắng bởi đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi dùng sắt.
- Bảo quản sắt xa tầm tay trẻ em, tránh tình trạng ngộ độc do uống sắt quá liều. Dấu hiệu cấp tính của ngộ độc sắt như nôn mửa, đau bụng quặn, tiêu chảy, có máu trong phân… Dấu hiệu trễ hơn như môi, mỏng tay và lòng bàn tay ngả màu xanh, lơ mơ, nhợt nhạt, co giật, thở nhanh và nông… Cha mẹ cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế ngay để được cấp cứu kịp thời.
☛ Tham khảo thêm: Cách bổ sung sắt, kẽm và canxi cho bé yêu