Sau khi trải qua quá trình sinh nở đầy thiêng liêng, mẹ sẽ bước vào một hành trình mới – hành trình nuôi con bằng sữa mẹ. Trong giai đoạn này, chị em sẽ cần chú trọng bổ sung dinh dưỡng đầy đủ hơn, bao gồm khoáng chất sắt để đảm bảo có đủ năng lượng tạo sữa cũng như đáp ứng chất lượng sữa cho bé yêu. Vậy mẹ có thể bị thiếu sắt khi đang cho con bú không? Hãy cùng theo dõi nhé!
Mục lục
Vai trò của sắt với mẹ cho con bú
Sắt là thành phần chính của hemoglobin – protein trong hồng cầu, giúp vận chuyển oxy từ phổi đến các tế bào trong cơ thể. Nếu trong quá trình mang thai, cơ thể mẹ cần lượng sắt lớn để tạo hồng cầu cho cả bản thân và cung cấp cho thai nhi thì khi sinh con, mẹ lại bị mất đi một lượng máu lớn, làm tăng nguy cơ thiếu sắt.
Trong giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ, cơ thể mẹ cũng cần một lượng sắt nhất định để phục hồi và duy trì sức khỏe, hỗ trợ quá trình chăm sóc, nuôi dưỡng bé yêu được tốt hơn.
Cụ thể, sự thiếu hụt sắt có thể dẫn đến mệt mỏi, suy nhược, đau đầu, chóng mặt… Đồng thời nó cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng tiết sữa và làm giảm chất lượng sữa mẹ, tác động không tốt đến việc cung cấp dinh dưỡng cho bé, làm tăng nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ.
Mẹ có thể bị thiếu sắt khi đang cho con bú không?
“Mẹ có thể bị thiếu sắt khi đang cho con bú không?” là thắc mắc chung của rất nhiều người. Thực tế, việc cho con bú không phải là nguyên nhân gây thiếu sắt ở mẹ, tuy nhiên, mẹ có thể bị thiếu sắt khi đang cho con bú do nhiều nguyên nhân như:
- Thiếu máu khi mang thai: Khi mang thai nhu cầu sắt của mẹ sẽ tăng lên nhanh chóng, không cung cấp đủ sắt sẽ dẫn đến tới thiếu máu. Tình trạng này kéo dài sẽ ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe mẹ và bé, đồng thời gây thiếu máu thiếu sắt sau sinh.
- Mất máu khi sinh: Đây là nguyên nhân gây thiếu máu ở mẹ cho con bú phổ biến nhất. Thường mẹ sẽ mất khoảng hơn 300ml máu khi sinh, thậm chí có trường hợp là hơn 1000ml, điều này khiến cơ thể mất đi lượng sắt lớn một cách nhanh chóng, dẫn đến tình trạng thiếu sắt ở mẹ sau sinh và đang cho con bú.
- Chế độ ăn uống thiếu cân đối: Chế độ dinh dưỡng thiếu cân đối cũng góp phần gây thiếu sắt khi đang cho con bú. Khi thường xuyên ăn uống thiếu dưỡng chất, cơ thể mẹ sẽ bị thiếu sắt và không có đủ năng lượng, hoạt động kém hiệu quả hơn.
- Bệnh lý đường ruột: Các bệnh lý đường ruột như bệnh celiac, crohn hay giun sán… cũng có thể gây ra sự suy giảm trong quá trình hấp thu sắt của cơ thể, từ đó dẫn đến tình trạng thiếu sắt khi đang cho con bú.
Dấu hiệu nhận biết tình trạng thiếu sắt khi đang cho con bú
Thiếu sắt khi cho con bú có thể khiến mẹ gặp phải các triệu chứng dưới đây:
- Đau đầu, chóng mặt: Thiếu sắt làm giảm lượng oxy đến não, gây tình trạng đau đầu, hoa mắt, chóng mặt.
- Cơ thể mệt mỏi, suy nhược: Thiếu sắt làm giảm lượng oxy đến các tế bào, khiến các cơ quan trong cơ thể phải hoạt động gắng sức hơn, gây tình trạng mệt mỏi, thậm chí suy nhược.
- Hụt hơi, khó thở: Thiếu máu khiến tim và phổi phải làm việc nhiều hơn để cung cấp máu giàu oxy đến các cơ quan trong cơ thể, điều này khiến tim đập nhanh hơn và gây cảm giác hụt hơi, khó thở dù mẹ không hoạt động mạnh.
- Da xanh xao, nhợt nhạt: Thiếu sắt làm giảm lượng huyết sắc tố, đồng thời khiến máu lưu thông dưới da giảm, làm da mất đi sự hồng hào tự nhiên, trở nên xanh xao, nhợt nhạt, thiếu sức sống.
- Móng chân, móng tay dễ gãy: Thiếu sắt khiến lượng oxy cung cấp đến móng tay, móng chân giảm. Chúng không được cung cấp đủ dưỡng chất, trở nên khô yếu, dễ gãy.
- Tóc khô xơ, gãy rụng: Thiếu sắt làm máu lưu thông đến da đầu ít hơn, điều này làm cho da đầu và các nang tóc không nhận được dưỡng chất cần thiết, các sợi tóc cũng vì thế mà không được nuôi dưỡng tốt, trở nên khô xơ, dễ gãy rụng.
- Chân tay lạnh: Lượng máu lưu thông đến các chi cũng giảm đáng kể khi mẹ bị thiếu sắt. Việc không nhận đủ lượng oxy cần thiết sẽ khiến chúng mất đi vẻ hồng hào và có cảm giác lạnh hơn bình thường.
Ngoài ra, tình trạng thiếu sắt cũng khiến mẹ đang cho con bú ăn ngủ kém hơn và dễ mắc bệnh hơn bình thường. Theo đó, sắt là một trong những yếu tố cấu thành một số enzyme trong hệ miễn dịch, thiếu sắt sẽ khiến hệ miễn dịch của mẹ suy yếu, giảm khả năng chống lại các yếu tố gây bệnh.
Xem chi tiết: Cảnh báo dấu hiệu thiếu máu sau sinh
Cải thiện, phòng ngừa thiếu sắt khi đang cho con bú bằng cách nào?
Để cải thiện, phòng ngừa tình trạng thiếu sắt khi đang cho con bú, mẹ có thể tham khảo áp dụng các biện pháp sau:
Bổ sung sắt qua chế độ ăn
Việc ăn uống đa dạng, tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu sắt vào chế độ ăn là một trong những giải pháp được khuyến khích với những người cần bổ sung sắt, đặc biệt là mẹ sau sinh và cho con bú.
Thực phẩm bổ sung sắt có thể chia thành hai loại: thực phẩm chứa sắt heme (các sản phẩm từ động vật) và thực phẩm chứa sắt non-heme (có nhiều trong các loại rau, củ). Sắt heme thường được cơ thể hấp thu dễ dàng hơn so với sắt non-heme, tuy nhiên việc nạp quá nhiều nhóm này trong thời gian dài có thể gây khó tiêu, đầy bụng. Để đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết và bổ sung sắt hiệu quả, mẹ cần cân nhắc ăn đa dạng thực phẩm, kết hợp bổ sung cả hai nhóm sắt này.
Dưới đây là một số thực phẩm giàu sắt tốt cho mẹ:
- Thịt đỏ: Thịt bò, thịt bê, thịt trâu, thịt heo, thịt cừu…
- Trứng gia cầm: lòng đỏ trứng gà, trứng vịt, trứng ngỗng, trứng chim cút…
- Hải sản: Tôm, ghẹ, cua, cá hồi, hàu, sò, cá hồi…
- Rau màu xanh đậm: Rau chân vịt, cải xoăn, rau muống, mồng tơi, bông cải xanh…
- Trái cây: Chuối, lựu, táo, dâu tây, việt quất và một số loại quả sấy khô như mơ khô, mận khô, nho khô…
Tìm hiểu thêm: Thiếu máu sau sinh nên ăn gì?
Khi áp dụng chế độ ăn giàu sắt, mẹ cũng cần lưu ý:
- Tăng cường ăn thực phẩm giàu vitamin C như ổi, cam, bưởi, kiwi, dâu tây, ớt chuông, cà chua… để cải thiện quá trình hấp thu sắt.
- Hạn chế sử dụng trà, cà phê và các loại đồ uống chứa cồn… bởi chúng có thể gây cản trở việc hấp thu sắt của cơ thể.
- Nấu chín vừa tới: Sắt và các loại vitamin khoáng chất thường bị mất đi nếu ta nấu chúng quá lâu. Do đó, hãy nấu chín vừa tới để món ăn vẫn giữ được lượng sắt tối ưu.
Sử dụng thuốc sắt
Sử dụng thuốc sắt được xem là giải pháp tối ưu giúp mẹ phòng ngừa và cải thiện tình trạng thiếu máu thiếu sắt trong suốt thời gian cho con bú. Điều quan trọng khi sử dụng các sản phẩm này là mẹ cần tuân thủ sử dụng đúng cách, đúng liều lượng được nhà sản xuất khuyến nghị hoặc theo hướng dẫn của các chuyên gia y tế.
☛ Đọc thêm: Sau sinh cần bổ sung bao nhiêu sắt?
Khi dùng thuốc sắt mẹ cũng cần lưu ý:
- Tránh sử dụng cùng lúc với các sản phẩm chứa canxi, thuốc kháng sinh, kháng acid dạ dày… Nên uống chúng cách sắt ít nhất 2 giờ để tránh cạnh tranh hấp thu dưỡng chất.
- Kết hợp bổ sung vitamin C bằng các loại viên uống hoặc có thể sử dụng nước cam, chanh để uống cùng sắt, tối ưu hóa quá trình hấp thu.
- Uống đúng thời điểm: Sắt có thể được hấp thu tốt hơn khi đói, do đó nhiều sản phẩm được khuyên uống trước bữa sáng 30 phút. tuy nhiên, người bị viêm loét dạ dày nên dùng chúng sau bữa ăn 1 – 2 giờ để giảm nguy cơ kích ứng. Với các chế phẩm sắt hữu cơ, mẹ có thể sử dụng trong hoặc ngay sau bữa ăn.
Đặc biệt, mẹ cũng nên chọn sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, ưu tiên những sản phẩm đã được Bộ Y tế cấp phép như Fogyma để đảm bảo sức khỏe của bản thân.
Thuốc sắt nước Fogyma là sản phẩm bổ sung sắt chất lượng cao với 100% nguyên liệu đạt chuẩn, nhập trực tiếp từ Italia. Cùng với đó, sản phẩm còn được sản xuất trên công nghệ hiện đại bậc nhất châu Âu – BFS, giúp bảo vệ các hoạt chất một cách tối ưu, ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn, cho ra thành phẩm vô trùng, an toàn cho người sử dụng.
Fogyma nổi bật bởi khả năng bổ sung sắt nhanh chóng, cùng hương vị thơm ngon, dễ uống, phù hợp dùng cho nhiều đối tượng khác nhau, đặc biệt là phụ nữ có thai, mẹ sau sinh và mẹ cho con bú. Điều này nhờ phần lớn vào cấu trúc ổn định, tương tự ferritin dự trữ sắt trong cơ thể của thành phần chính là sắt dưới dạng phức hợp Iron Polymaltose Complex (IPC).
Hơn nữa, IPC trong Fogyma không bị ion hóa, giúp giảm thiểu tình trạng kích ứng tiêu hóa và tác dụng phụ thường gặp khi bổ sung sắt thông thường như táo bón, tiêu chảy hoặc buồn nôn…
Tìm nhà thuốc bán Fogyma gần nhất TẠI ĐÂYMua FOGYMA ở nhà thuốc > GIÁ TỐT HƠN
BẤM VÀO ĐÂY để đặt hàng CHÍNH HÃNG tại công ty (giao hàng, thu tiền tận nhà)
Kết hợp sinh hoạt khoa học
Chế độ sinh hoạt không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ cho con bú mà còn góp phần tối ưu quá trình hấp thu dưỡng chất, đặc biệt là khoáng chất khó hấp thu như sắt. Một số gợi ý cho mẹ bao gồm:
- Tăng cường hoạt động thể chất: Các hoạt động thể chất nhẹ nhàng, phù hợp có thể giúp mẹ cải thiện tuần hoàn máu, tăng khả năng cung cấp oxy cho các cơ quan trong cơ thể, đồng thời hỗ trợ quá trình trao đổi chất, tăng cường hấp thu sắt. Nếu không có quá nhiều thời gian, mẹ có thể dành 20 – 30 phút mỗi ngày để đi bộ, đạp xe, hoặc tập yoga.
- Chăm sóc giấc ngủ: Ngủ đủ 7 – 8 giờ mỗi ngày giúp tái tạo năng lượng, cải thiện khả năng hấp thu và sử dụng dưỡng chất hiệu quả hơn. Mẹ hãy sắp xếp thời gian làm việc và chăm sóc bé phù hợp để có thêm thời gian cho bản thân, cũng như ngủ nghỉ khoa học hơn.
- Giữ tinh thần thoải mái, giảm căng thẳng: Stress ảnh hưởng đến quá trình hấp thu sắt và sức khỏe tổng thể. Ngoài ra, chúng cũng làm giảm khả năng tiết sữa và ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng sữa mẹ. Do đó, mẹ hãy cố gắng giữ tinh thần thật thoải mái, tránh căng thẳng kéo dài. Mẹ có thể nhờ người thân hỗ trợ việc chăm sóc bé yêu để có thêm một chút thời gian thư giãn, làm việc mình muốn.
- Không hút thuốc lá, không sử dụng rượu bia và các sản phẩm có chứa chất kích thích…
Kết luận:
Mẹ cho con bú hoàn toàn có thể bị thiếu sắt do nhiều nguyên nhân khác nhau. Để khắc phục, ngăn ngừa tình trạng này, hãy xây dựng chế độ ăn khoa học, giàu sắt, đồng thời kết hợp bổ sung thuốc sắt đúng cách, sinh hoạt khoa học. Mặt khác, mẹ cũng nên thăm khám định kỳ để theo dõi sức khỏe một cách hiệu quả nhất.
