Cách bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh qua sữa mẹ cực chuẩn!

Lợi ích của sữa mẹ cung cấp sắt cho trẻ sơ sinh

Sắt là khoáng chất cần thiết để hình thành huyết sắc tố (hemoglobin), giúp vận chuyển oxy khắp cơ thể. Đối với trẻ sơ sinh, sắt hỗ trợ phát triển não bộ, hệ thần kinh và tăng trưởng mô. Mặc dù trẻ có lượng sắt dự trữ từ khi còn trong bụng mẹ, nhưng sau 4 tháng đầu đời, lượng này giảm dần, đặc biệt ở trẻ sinh non hoặc nhẹ cân.

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo, cung cấp sắt ở dạng dễ hấp thu và an toàn cho trẻ sơ sinh. Sắt từ sữa mẹ giúp:

• Hấp thu tốt hơn: Sắt trong sữa mẹ có tính sinh khả dụng cao, nhờ protein đặc biệt hỗ trợ hấp thu tại ruột non, đảm bảo trẻ nhận đủ dưỡng chất mà không cần bổ sung thêm.
• Giảm nguy cơ táo bón: Sắt tự nhiên từ sữa mẹ không gây áp lực lên hệ tiêu hóa, hạn chế táo bón thường gặp ở các chế phẩm bổ sung sắt.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, nuôi con bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời không chỉ giúp trẻ nhận đủ sắt mà còn hỗ trợ hệ miễn dịch và sự phát triển toàn diện.

Hướng dẫn bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh qua sữa mẹ

Thông thường trẻ sinh ra sẽ có lượng sắt dự trữ đủ cho tới 4 – 6 tháng tuổi, nên nhu cầu sắt trong khoảng thời gian này chưa cao và việc bú mẹ hoàn toàn có thể giúp cung cấp đủ lượng sắt cần cho bé.

Dưới đây là hướng dẫn giúp việc bổ sung sắt cho bé yêu thông qua sữa mẹ diễn ra hiệu quả nhất:

Cho trẻ bú càng sớm càng tốt

Cho trẻ bú mẹ ngay sau khi sinh, đặc biệt trong 24 giờ đầu, giúp trẻ nhận được nguồn sữa non quý giá. Sữa non chứa nhiều kháng thể bảo vệ sức khỏe, giàu dưỡng chất và sắt dễ hấp thu, hỗ trợ bổ sung kịp thời nhu cầu sắt cần thiết. Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trẻ bú mẹ sớm có nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt thấp hơn đáng kể so với trẻ không được bú sớm.

Mẹ nên cho trẻ bú sớm để đảm bảo cung cấp đầy đủ sắt và dưỡng chất quan trọng, hỗ trợ bé phát triển khỏe mạnh toàn diện.

Cho bé bú đủ lượng sữa mỗi ngày

Việc cho bé bú đủ số lần trong ngày là chìa khóa giúp bé hấp thụ lượng sắt cần thiết từ sữa mẹ. Các chuyên gia khuyến nghị mẹ nên cho bé bú khoảng 8 – 12 lần/ngày, tùy theo nhu cầu của bé.

Mỗi lít sữa mẹ chứa khoảng 0,3 mg sắt, và bé sơ sinh trong 6 tháng đầu chỉ cần hấp thu 0,27 mg sắt/ngày. Dù lượng sắt trong sữa mẹ không cao, nhưng nhờ tính sinh khả dụng cao, bé có thể hấp thụ gần như toàn bộ lượng sắt này, đáp ứng tốt nhu cầu phát triển.

Cho trẻ bú đủ thời gian

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), 6 tháng đầu đời là thời điểm lý tưởng để bé bú mẹ hoàn toàn. Trong giai đoạn này, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng duy nhất và đầy đủ, cung cấp đủ sắt và các dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của bé.

Dù sữa mẹ chỉ có một lượng sắt nhỏ, nhưng với khả năng hấp thu tối ưu, trẻ bú mẹ ít có nguy cơ thiếu sắt. Sau 6 tháng, mẹ có thể bắt đầu cho bé ăn dặm bổ sung, nhưng việc tiếp tục cho bé bú mẹ vẫn rất quan trọng để đảm bảo cung cấp sắt tự nhiên, hỗ trợ sức khỏe và sự phát triển toàn diện.

Cung cấp cho mẹ đầy đủ dinh dưỡng

Sau khi sinh, mẹ dễ thiếu sắt do mất máu. WHO khuyến nghị phụ nữ sau sinh bổ sung 30 – 60mg sắt/ngày trong 6 – 12 tuần để giảm nguy cơ thiếu máu và cải thiện sức khỏe. Việc này không chỉ giúp mẹ hồi phục nhanh mà còn đảm bảo lượng sắt trong sữa mẹ luôn đủ cho bé.

Theo nghiên cứu đăng trên Tạp chí Dinh dưỡng Bà mẹ và Trẻ sơ sinh, chế độ ăn giàu dưỡng chất có thể tăng hàm lượng sắt trong sữa mẹ, hỗ trợ trẻ sơ sinh nhận đủ nhu cầu sắt.

Một số thực phẩm giàu sắt dành cho mẹ bao gồm:

• Sắt từ động vật: Thịt bò, thịt gà, gan động vật, cá hồi, trứng gia cầm, tôm, cua, hải sản…
• Sắt từ thực vật: Cải bó xôi, bông cải xanh, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt…

Mẹ cũng nên bổ sung thêm thực phẩm giàu vitamin C vào chế độ ăn, đồng thời hạn chế trà, cà phê… để hỗ trợ hấp thu sắt tốt hơn.

Trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn có cần uống thêm sắt không?

Trẻ bú mẹ khi nào cần bổ sung sắt từ bên ngoài?

Trẻ bú mẹ thường được khuyến nghị bổ sung sắt từ bên ngoài khi:

Trẻ sinh non hoặc có cân nặng thấp

Trẻ thuộc nhóm này thường có dự trữ sắt từ thai kỳ ít hơn, khiến nguy cơ thiếu sắt tăng cao. Do đó bổ sung sắt từ bên ngoài thường được khuyến nghị sớm hơn, khoảng từ 1–2 tháng tuổi, tùy thuộc vào tình trạng cụ thể.

Trẻ có dấu hiệu thiếu sắt

Nếu trẻ có các biểu hiện như:

• Bú ít, bỏ bú, biếng ăn.
• Chậm tăng cân, mệt mỏi, da xanh xao (đặc biệt tại lòng bàn tay, bàn chân).
• Tóc dễ gãy rụng, kém vận động.

Cha mẹ cần đưa trẻ đi khám để xác định tình trạng thiếu sắt. Tùy trường hợp, có thể bổ sung sắt qua thực phẩm hoặc thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

☛ Tìm hiểu thêm: 8 dấu hiệu thiếu máu thiếu sắt ở trẻ

Trẻ 6 tháng tuổi trở lên

Đối với trẻ bú mẹ hoàn toàn, từ 6 tháng tuổi trở đi, ượng sắt dự trữ trong sữa mẹ không còn đáp ứng được đủ nhu cầu sắt của trẻ nên việc bổ sung thêm sắt giúp đảm bảo trẻ phát triển toàn diện và tránh tình trạng thiếu sắt. Lúc này mẹ cần:

• Bổ sung sắt  cho trẻ qua chế độ ăn dặm, chọn thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, cá, đậu, hoặc ngũ cốc bổ sung sắt.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu cần bổ sung sắt từ các chế phẩm.
• Việc bổ sung sắt đúng cách giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và ngăn ngừa nguy cơ thiếu sắt ảnh hưởng đến tăng trưởng toàn diện.

Nhu cầu sắt của trẻ sơ sinh bú sữa mẹ

Trẻ sơ sinh đủ tháng cần khoảng 0,27 mg sắt/ngày trong 4-6 tháng đầu đời. Nguồn cung cấp sắt chính cho trẻ trong giai đoạn này là từ sữa mẹ hoặc sữa công thức.

Sắt trong sữa mẹ tuy thấp (khoảng 0.3 mg/lít) nhưng chúng dễ hấp thu nhờ liên kết với lactoferin – một loại protein chuyên biệt giúp tăng cường khả năng hấp thu sắt. Thống kê cho thấy trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu thường đủ sắt và ít nguy cơ thiếu máu hơn so với trẻ sử dụng sữa công thức.

Tuy nhiên, trẻ sơ sinh bú sữa mẹ cần bổ sung sắt từ 4 tháng tuổi với liều lượng 1 mg/kg mỗi ngày vì sữa mẹ không cung cấp đủ sắt sau giai đoạn này. Việc bổ sung nên tiếp tục cho đến khi trẻ ăn dặm với thực phẩm giàu sắt, và cần được tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn.

Thực tế, lượng sắt cần thiết ở mỗi trẻ có thể khác nhau tùy từng trường hợp và tình trạng sức khỏe… Để biết thông tin chính xác về liều lượng phù hợp, mẹ có thể cho bé đến gặp bác sĩ để được thăm khám, tư vấn.

Sau đây là liều lượng và thời gian bổ sung sắt cho trẻ mẹ có thể tham khảo:

• Trẻ sinh non: 2mg/kg/ngày, tối đa 15 mg/ngày từ tháng thứ 1 – tháng thứ 12
• Trẻ sinh nhẹ cân dưới 1000g: 3 – 4 mg/kg/ngày, tối đa 15 mg/ngày từ tháng thứ 1 – tháng thứ 12
• Trẻ sinh nhẹ cân trên 1000g: 2 – 3mg/kg/ngày, tối đa 15 mg/ngày từ tháng thứ 1 – tháng thứ 12
• Trẻ 4 – 6 tháng:1mg/kg/ngày từ tháng thứ 4.

Kết luận:

Bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh qua sữa mẹ là  cách an toàn và hiệu quả giúp bé phát triển toàn diện. Mẹ cần cung cấp đủ sắt thông qua chế độ ăn uống để phòng ngừa thiếu máu và hỗ trợ nuôi dưỡng bé yêu toàn diện. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo sự chăm sóc tốt nhất cho con.

Tài liệu tham khảo:

• https://www.who.int/tools/elena/interventions/iron-postpartum
• https://viendinhduong.vn/vi/dinh-duong-tre-em/loi-ich-cua-sua-me-trong-viec-phong-chong-thieu-vi-chat-dinh-duong-o-tre-em.html
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5946120/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3649469/