Bổ sung sắt cho bé 3 – 4 tuổi – Hướng dẫn từ chuyên gia

Fogyma nhận được rất nhiều câu hỏi từ nhiều cha mẹ liên quan tới vấn đề bổ sung sắt cho bé từ 3 – 4 tuổi như thế nào đúng cách. Bài viết sau đây là những cách bổ sung sắt cho trẻ ở độ tuổi này mà các mẹ có thể bỏ túi và áp dụng cho bé yêu của mình nhé.

Vai trò của sắt với trẻ 3 – 4 tuổi

Ở trẻ em, 3 – 4 tuổi được xem là giai đoạn “vàng” để phát triển thể chất, ngôn ngữ và tư duy. Bổ sung đủ sắt không chỉ giúp trẻ tăng trưởng tốt mà còn đem lại những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Cụ thể:

• Tạo máu và cung cấp oxy: Sắt là thành phần chính của hemoglobin, giúp vận chuyển oxy đến các cơ quan. Thiếu sắt gây thiếu máu, dẫn đến mệt mỏi, chậm phát triển và suy giảm khả năng hoạt động trí não.
• Hỗ trợ enzyme và chuỗi hô hấp: Sắt tham gia cấu tạo enzyme quan trọng, ảnh hưởng đến tiêu hóa và trao đổi chất. Thiếu sắt khiến trẻ lười ăn, táo bón, cơ thể còi cọc, và móng tay biến dạng.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Theo Tiến sĩ BS Phan Bích Nga – Trưởng khoa Khám Trẻ em (Viện Dinh dưỡng Quốc gia), các vitamin, khoáng chất, đặc biệt là chất sắt có khả năng tham gia vào hoạt động của hệ thống miễn dịch của cơ thể, giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác nhân gây bệnh.

Lưu ý: Thiếu hoặc thừa sắt đều có hại. Cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để bổ sung sắt đúng cách cho trẻ.

Dấu hiệu cảnh báo bé 3 – 4 tuổi thiếu sắt

Thiếu sắt ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Một số dấu hiệu phổ biến mà cha mẹ cần lưu ý:

Biểu hiện trên da và niêm mạc:

• Da xanh xao, lòng bàn tay và niêm mạc tái nhợt.
• Niêm mạc họng và kết mạc mắt kém hồng hào.

Thay đổi hành vi và thể chất:

• Trẻ chậm chạp, ít nói, cơ bắp yếu, dễ buồn ngủ, không chịu chơi.
• Biếng ăn, rối loạn tiêu hóa, cân nặng giảm, còi cọc.

Biểu hiện toàn thân:

• Hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, khó tập trung.
• Tóc rụng nhiều, bạc màu.

Dấu hiệu thiếu sắt nặng:

• Trẻ thích ăn các vật không phải thực phẩm như đất sét, bụi bẩn.
• Hệ miễn dịch suy giảm, dễ mắc bệnh viêm nhiễm và hay ốm vặt.

Lưu ý: Cách chính xác nhất để phát hiện thiếu sắt là xét nghiệm máu, xác định mức huyết sắc tố (Hb). Nếu Hb dưới 11g/100ml máu, trẻ bị thiếu máu. Cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ để thăm khám và điều trị kịp thời.

Đọc thêm: Cảnh báo tình trạng thiếu sắt, kẽm ở trẻ

“Nắm rõ” bí quyết bổ sung sắt cho bé 3 – 4 tuổi

Trẻ ở giai đoạn từ 3 – 4 tuổi chủ yếu hấp thụ sắt từ chế độ ăn uống hàng ngày và thông qua đường uống bổ sung. Dưới đây là 2 cách mà mẹ có thể áp dụng cho bé.

Xây dựng thực đơn giàu sắt cho bé 3 – 4 tuổi

Bổ sung sắt từ thực phẩm là phương pháp đơn giản, tiết kiệm và phù hợp với trẻ 3 – 4 tuổi. Độ tuổi này bé đã có thể ăn thô tốt, nên mẹ hãy chế biến đa dạng thực phẩm và thường xuyên thay đổi thực đơn để giúp bé hấp thu sắt hiệu quả hơn.

1. Sắt từ động vật

Ở nhóm thực phẩm này, sắt tồn tại dưới dạng heme nên có khả năng hấp thụ rất cao. Một số gợi ý bao gồm:

• Thịt đỏ: Thịt bò, thịt cừu, thịt dê… 100g thịt bò chứa 2,7mg sắt. Trong khi đó lượng sắt ở thịt cừu và thịt dê lần lượt là 2mg và 3,7mg.
• Gan động vật: Trung bình 100g gan lợn chứa 12mg sắt, tuy nhiên nhóm thực phẩm này cũng tiềm ẩn nhiều độc tố do đó chỉ nên cho bé ăn 2 – 3 lần/tuần.
• Hải sản: Sò, hến, tôm, cua… cũng là những thực phẩm tuyệt vời để bổ sung sắt cho trẻ. 100g cua đồng chứa 4,7mg sắt, 100g tôm khô chứa khoảng 4,6mg sắt.

2. Sắt thực vật

Sắt trong thực phẩm thực vật thuộc loại non-heme, khả năng hấp thu thấp hơn so với sắt heme từ động vật. Các nguồn sắt thực vật phù hợp cho bé 3 – 4 tuổi bao gồm:

• Rau xanh lá đậm: Súp lơ, rau bina, cải bắp chứa từ 2,5 – 6,4mg sắt mỗi cốc nấu chín.
• Các loại đậu: Đậu lăng, đậu xanh, đậu đỏ cung cấp trung bình 3mg sắt/100g.
• Các loại hạt: Óc chó, hạt chia, hướng dương, hạt thông, hạnh nhân…
• Ngũ cốc: Bánh mì nguyên cám, yến mạch, lúa mạch đen, không chỉ giúp bổ sung sắt mà còn giàu chất xơ, kẽm, canxi, vitamin B.

☛ Tham khảo thêm: Cách bổ sung sắt và vitamin c cho trẻ đúng chuẩn

Sử dụng sản phẩm bổ sung

TS.BS Phan Bích Nga cho biết, nhiều người hiểu sai về việc bổ sung thực phẩm giàu sắt cho trẻ, lầm tưởng cơ thể bé có thể hấp thu 100% lượng sắt trong đó, tuy nhiên thực tế con số dung nạp chỉ khoảng 5 – 15%.

Như vậy, nếu muốn bổ sung đủ sắt cho trẻ 3 – 4 tuổi, trẻ cần 160mg sắt từ thực phẩm, tương đương 23 lòng đỏ trứng. Và điều này gần như không tưởng.

Để đáp ứng nhu cầu sắt của bé, mẹ có thể sử dụng thêm các chế phẩm bổ sung. Đây cũng là phương pháp được nhiều mẹ áp dụng bởi tính tiện lợi, khả năng hấp thu cao và cho hiệu quả nhanh chóng. Tuy nhiên, cần lựa chọn sản phẩm uy tín và cho bé dùng đúng cách, đúng liều lượng.

☛ Tìm hiểu chi tiết: Top 8 thuốc bổ sung sắt cho trẻ

Lưu ý quan trọng khi bổ sung sắt cho trẻ 3 – 4 tuổi

Việc bổ sung sắt cho bé 3 – 4 tuổi là điều rất cần thiết, tuy nhiên để đạt hiệu quả tốt nhất mẹ cần “bỏ túi” những nguyên tắc sau:

Liều lượng và thời gian bổ sung sắt

Trẻ từ 3 – 4 tuổi cần 7mg sắt mỗi ngày để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng. Việc bổ sung sắt có thể thực hiện qua:

• Thực phẩm giàu sắt: Thịt đỏ, gan, lòng đỏ trứng, rau xanh đậm, và các loại đậu.
• Sản phẩm bổ sung sắt: Dùng theo chỉ dẫn bác sĩ.

Ngoài ra, thời gian uống sắt cần duy trì từ 2 – 3 tháng hoặc điều chỉnh tùy theo sức khỏe của bé. Mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

☛ Đọc thêm: Bổ sung sắt cho trẻ sao cho chuẩn?

Thời điểm bổ sung sắt cho bé

Để sắt hấp thụ hiệu quả, mẹ có thể cho trẻ uống theo hướng dẫn sau:

• Uống vào sáng sớm, trước ăn 1 giờ hoặc sau ăn 2 giờ khi bụng đói. Lúc này, nồng độ canxi trong máu thấp nên không cản trở hấp thu sắt.
• Uống sắt với nhiều nước để các hoạt chất được hòa tan tốt hơn.
• Trường hợp trẻ bị bệnh dạ dày có thể uống trong bữa ăn để giảm nguy cơ kích ứng tiêu hóa, bắt đầu với liều thấp và tăng dần theo hướng dẫn bác sĩ.

Dùng thừa sắt có sao không?

Bổ sung sắt sai cách hoặc quá liều có thể gây ngộ độc ở trẻ với các triệu chứng như buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đau bụng. Nặng hơn, trẻ có thể gặp biến chứng về tim mạch, huyết áp, thần kinh hoặc xương khớp. Vì vậy, khi thấy dấu hiệu thiếu sắt, mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ để được xét nghiệm và xác định phương pháp bổ sung phù hợp.

Nên và không nên khi dùng sắt

Dưới đây là một vài lưu ý khác khi bổ sung sắt cho trẻ 3 – 4 tuổi:

• Nên: Kết hợp sắt với vitamin C để tăng khả năng hấp thu. Mẹ có thể bổ sung từ thực phẩm giàu vitamin C như cam, chanh, bưởi, dâu tây, ớt chuông… hoặc viên uống bổ sung vitamin C theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Không nên: Cho bé dùng thực phẩm cản trở hấp thu sắt như trà, cà phê, đồ uống có ga, canxi, hoặc đồ ăn cay nóng trong cùng khoảng thời gian uống sắt.

☛ Xem tiếp: Thuốc sắt nào tốt cho bé?

Tóm lại, bổ sung sắt cho bé 3 – 4 tuổi là bước đệm quan trọng giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất lẫn trí tuệ. Việc sử dụng sắt sai cách có thể dẫn tới nhiều nguy hại. Do đó, trước khi áp dụng cha mẹ hãy tham khảo kỹ ý kiến của bác sĩ và lựa chọn phương án phù hợp nhất nhé.