Thiếu máu khi mang thai: Từ nguyên nhân đến điều trị

Thiếu máu khi mang thai là tình trạng thường gặp ở nhiều mẹ bầu. Vậy thiếu máu khi mang thai là gì, có nguy hiểm không? Nguyên nhân nào khiến mẹ bầu bị thiếu máu và cách điều trị ra sao? Hãy cùng Fogyma.vn tìm hiểu làm rõ nhé!

Thiếu máu khi mang thai là gì?

Thiếu máu là tình trạng giảm suy giảm lượng huyết sắc tố và lượng hồng cầu trong máu. Điều này khiến các mô và tế bào trong cơ thể không được cung cấp đủ oxy, dẫn đến các vấn đề sức khỏe như: hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, khó thở, mệt mỏi, suy nhược…

Thiếu máu khi mang thai hay thiếu máu thai kỳ là tình trạng thiếu máu xảy ra trong quá trình mang thai. Đây là một vấn đề khá phổ biến, có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi.

☛ Đọc thêm: Chỉ số thiếu máu khi mang thai

Đâu là nguyên nhân gây thiếu máu khi mang thai

Tình trạng thiếu máu thai kỳ có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, cụ thể:

Thiếu sắt ở bà bầu

Thiếu sắt được xem là nguyên nhân hàng đầu, chiếm tỷ lệ cao nhất trong các trường hợp thiếu máu thai kỳ. Sắt là khoáng chất thiết yếu của cơ thể, đặc biệt cần thiết cho quá trình sản xuất các tế bào hồng cầu.

Suốt thời kỳ mang thai, nhu cầu về sắt của mẹ sẽ tăng lên nhanh chóng để đảm bảo quá trình sản xuất các tế bào máu mới, đáp ứng nhu cầu của cơ thể và sự phát triển của thai nhi. Chính vì vậy, nếu mẹ cơ thể mẹ bị thiếu sắt, quá trình tạo hồng cầu và hemoglobin sẽ bị ảnh hưởng, gây thiếu máu.

☛ Tìm hiểu thêm: Chỉ số sắt trong máu của bà bầu bao nhiêu là bình thường

Thiếu acid folic

Acid folic hay còn gọi là folate hoặc vitamin B9 là chất có vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất hồng cầu. Nếu cơ thể mẹ bị thiếu hụt dưỡng chất này, lượng hồng cầu mới được sản sinh sẽ giảm, dẫn đến thiếu máu.

Mặt khác, acid folic còn có khả năng chi phối quá trình hình thành, phát triển hệ thần kinh của thai nhi, bao gồm tủy sống và não bộ. Do đó, thiếu hụt acid folic không chỉ gây thiếu máu mà còn làm tăng nguy cơ dị tật ống thần kinh ở thai nhi.

Thiếu vitamin B12

Thiếu hụt vitamin B12 cũng có thể là nguyên nhân gây thiếu máu ở mẹ bầu. Khi cơ thể thiếu vitamin B12, việc sản xuất các tế bào hồng cầu khỏe mạnh sẽ bị gián đoạn, dẫn đến tình trạng thiếu máu.

Bệnh lý

Một vài bệnh lý liên quan đến nội tiết như suy tuyến thượng thận, rối loạn tuyến giáp có thể tác động đến quá trình sản xuất tế bào máu. Theo đó, các bệnh lý này khiến hoạt động của các hormone có chức năng điều tiết sử dụng sắt hoặc sản sinh hồng cầu bị suy giảm, gây thiếu máu.

Ngoài ra, một số bệnh lý khác như xơ gan, viêm gan cũng có thể khiến quá trình sản xuất tế bào hồng cầu bị gián đoạn, không đáp ứng đủ lượng cần thiết cho cơ thể, dẫn đến tình trạng thiếu máu.

Các yếu tố khác

Thiếu máu thai kỳ cũng có thể xảy ra do nhiều yếu tố nguy cơ khác như:

• Mẹ bị thiếu máu từ trước đó
• Mẹ mang thai đôi hoặc nhiều hơn
• Thời gian giữa 2 lần mang thai liên tiếp quá gần nhau
• Mẹ bị mất máu do chấn thương hoặc kinh nguyệt ra quá nhiều trước khi mang thai
• Mẹ bị nôn nhiều do ốm nghén
• Mang thai ở tuổi dậy thì…

Dấu hiệu nhận biết hiện tượng thiếu máu khi mang thai

Khi bị thiếu máu, các mẹ bầu có thể cảm nhận được các dấu hiệu như:

• Đau đầu, chóng mặt: Thiếu máu khiến quá trình lưu thông máu và oxy lên não bị ảnh hưởng, đồng thời góp phần làm gia tăng áp lực cho các mạch máu não, dẫn đến tình trạng đau đầu, chóng mặt, nhất là khi đứng lên ngồi xuống, thay đổi tư thế đột ngột…
• Da nhợt nhạt, xanh xao: Khi cơ thể bị thiếu máu, chúng sẽ ưu tiên vận chuyển máu đến nhưng vị trí quan trọng, ví dụ như tim, phổi và não… Do đó, lượng máu lưu thông dưới da cũng ít đi, dẫn đến tình trạng da tái nhợt, xanh xao.
• Thở gấp, khó thở: Khi tình trạng thiếu máu xảy ra, phổi sẽ phải làm việc nhiều hơn để tạo thêm máu giàu oxy đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Điều này khiến tăng áp lực lên phổi, dẫn đến tình trạng thở gấp, khó thở ngay cả khi chỉ vận động nhẹ nhàng hoặc không vận động.
• Rối loạn nhịp tim: Khi bị thiếu máu, cơ thể mẹ sẽ xảy ra tình trạng thiếu oxy, tim phải hoạt động gắng sức để vận chuyển máu đến khắp các mạch máu một cách nhanh hơn, khiến nhịp tim bị rối loạn, lúc nhanh, lúc chậm.
• Tóc rụng nhiều: Việc cơ thể không có đủ lượng máu cần thiết sẽ khiến quá trình lưu thông máu đến da đầu bị ảnh hưởng, lượng máu được vận chuyển đến đây sẽ giảm, làm các nang tóc không nhận được dưỡng chất, dần suy yếu, tổn thương và gãy rụng.
• Mệt mỏi, suy nhược cơ thể: Thiếu máu khiến hoạt động của các cơ quan trong cơ thể gặp nhiều khó khăn do không nhận được đủ lượng oxy cần thiết, đồng thời quá trình chuyển hóa các dưỡng chất thành năng lượng cũng bị ảnh hưởng, khiến cơ thể bị thiếu chất dinh dưỡng, mệt mỏi, suy nhược.

☛ Tìm hiểu chi tiết hơn: 10 dấu hiệu thiếu máu ở bà bầu

Thiếu máu khi mang thai có nguy hiểm không?

Việc thiếu máu khi mang thai có nguy hiểm không còn phụ thuộc vào mức độ thiếu máu cụ thể ở mẹ bầu. Tuy nhiên, với tình trạng thiếu máu nghiêm trọng hoặc kéo dài mà không được điều trị, mẹ và thai nhi đều có thể gặp nguy hiểm.

Ảnh hưởng đến mẹ

Ngoài các triệu chứng thiếu máu như đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi… tình trạng thiếu máu khi mang thai còn khiến lượng bạch cầu và tế bào T trong cơ thể mẹ giảm sút, làm hệ miễn dịch suy yếu, tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác nhau, đặc biệt là những bệnh có liên quan đến yếu tố nhiễm trùng, nhiễm khuẩn như viêm tử cung, nhiễm trùng đường tiết niệu. Điều này cũng làm tăng nguy cơ nhiễm trùng hậu sản, băng huyết sau sinh, đe dọa trực tiếp đến tính mạng của mẹ.

Mặt khác, thiếu máu khi mang thai cũng khiến mẹ đối diện với nguy cơ sinh non, sảy thai, vỡ ối sớm, huyết áp thai kỳ, tiền sản giật… rất nguy hiểm. Đặc biệt, tình trạng thiếu oxy do thiếu máu cũng có thể khiến các cơ quan như tim, não… bị tổn thương, để lại những hậu quả hết sức nặng nề.

Ảnh hưởng đến thai nhi

Cơ thể mẹ bị thiếu máu đồng nghĩa với việc thai nhi sẽ không được cung cấp đủ lượng oxy và chất dinh dưỡng cần thiết, dẫn đến các vấn đề như dị tật, suy dinh dưỡng bào thai, trẻ nhẹ cân, sinh non và suy thai, thậm chí tử vong.

Ngoài ra, trẻ được sinh ra bởi những mẹ bầu bị thiếu máu nghiêm trọng cũng rất dễ bị thiếu máu và có nguy cơ cao mắc các bệnh sơ sinh. Đặc biệt, tình trạng thiếu máu cũng có khả năng ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển về thể chất, trí não sau này của trẻ.

Bị thiếu máu khi mang thai phải làm sao?

Để tránh những ảnh hưởng xấu có thể xảy ra, khi bị thiếu máu mẹ cần lưu ý các vấn đề như:

Tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ

Tùy mức độ và nguyên nhân gây thiếu sắt, bác sĩ có thể chỉ định mẹ bầu điều trị bằng các phương pháp như:

• Uống thuốc: Các thuốc này có thể bao gồm thuốc sắt, acid folic, vitamin B12 hoặc một số thuốc điều trị bệnh lý liên quan.
• Tiêm thuốc sắt: Trường hợp mẹ bầu bị thiếu máu do thiếu sắt nghiêm trọng bác sĩ có thể chỉ định tiêm thuốc sắt để bổ sung lượng sắt thiếu hụt một cách nhanh nhất. Từ đó cải thiện chứng thiếu máu.
• Truyền máu: Nếu mẹ bầu bị thiếu máu trầm trọng (chỉ sống Hgb ở mức dưới 7g/dL) hoặc có các biểu hiện như khó thở, thở gấp, tim đập nhanh… bác sĩ sẽ chỉ định truyền máu để cải thiện chỉ số huyết khối, đảm bảo an toàn cho mẹ bầu và thai nhi.

Lưu ý: Trong thời gian điều trị thiếu máu mẹ nên chủ động thăm khám định kỳ đúng lịch hẹn. Qua mỗi lần thăm khám, bác sĩ theo dõi, đánh giá mức độ thiếu máu và tình trạng sức khỏe của mẹ và bé, từ đó điều chỉnh liều lượng thuốc hoặc phương pháp điều trị tối ưu.

Bổ sung dinh dưỡng khoa học

Một chế độ dinh dưỡng khoa học, lành mạnh sẽ giúp mẹ bầu tăng cường sức khỏe tổng thể, đồng thời góp phần cải thiện chứng thiếu máu. Lời khuyên dành cho mẹ là nên ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng, cùng với đó hãy tăng cường bổ sung các thực phẩm tốt cho quá trình tạo máu như:

• Thực phẩm giàu sắt: Thịt bò, thịt dê, thịt cừu, cá hồi, tôm, trứng gà, rau chân vịt, cải bó xôi, cải xoăn, các loại đậu…
• Thực phẩm giàu acid folic: Thịt bò, thịt dê, cá hồi, sò điệp, đậu nành, đậu xanh, hạt lanh, hạt chia, bông cải xanh, rau muống, dâu tây, bơ, cam, kiwi…
• Thực phẩm giàu vitamin B12: Gan bò, gan heo, tim bò, cá hồi, cá thu, tôm, cua, trứng gà, sữa chua, phô mai…

Ngoài ra, mẹ bầu cũng nên tăng cường bổ sung vitamin C để tăng cường sức đề kháng và giúp cơ thể hấp thụ sắt hiệu quả hơn, cải thiện tình trạng thiếu máu.

☛ Xem thêm: 7 món canh bổ máu cho bà bầu

Xây dựng lối sống lành mạnh

Thiếu máu khiến cơ thể thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, do đó mẹ nên dành thời gian nghỉ ngơi, đồng thời thay đổi lối sống, thói quen sinh hoạt theo hướng tích cực, lành mạnh để cải thiện sức khỏe, giúp quá trình điều trị thiếu máu đạt hiệu quả tốt hơn.

Dưới đây là một số lời khuyên cụ thể:

• Sắp xếp thời gian sinh hoạt khoa học, không làm việc quá sức.
• Đảm bảo ngủ đủ 7 – 8 tiếng/ngày và không nên đi ngủ muộn sau 23 giờ.
• Thường xuyên vận động, tập luyện nhẹ nhàng, tuyệt đối không tập gắng sức. Mẹ có thể tập các bài tập phù hợp với thể trạng và tốt cho thai kỳ như yoga, bơi lội, đi bộ…
• Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày để quá trình trao đổi chất của cơ thể diễn ra thuận lợi hơn, tăng khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng, đồng thời cải thiện hoạt động của hệ tiêu hóa, hạn chế chứng táo bón.

Cách phòng ngừa thiếu máu khi mang thai sau điều trị

Thiếu sắt được xác định là nguyên nhân hàng đầu gây thiếu máu thai kỳ. Vì vậy, để kiểm soát, phòng ngừa thiếu máu khi mang thai sau điều trị, mẹ bầu thường được khuyến khích duy trì bổ sung thuốc sắt.

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng thuốc sắt, mẹ nên ưu tiên lựa chọn các sản phẩm chứa sắt hữu cơ, có thương hiệu uy tín, được cấp phép của Bộ y tế, đặc biệt là được các bác sĩ sản khoa khuyên dùng như Fogyma.

Fogyma là thuốc sắt nước hữu cơ có hiệu quả vượt trội trong việc điều trị, phòng ngừa thiếu máu thiếu sắt khi mang thai. Sản phẩm được sản xuất trên dây chuyền công nghệ BFS hiện đại bậc nhất châu Âu cùng 100% nguyên liệu đạt chuẩn nhập khẩu từ Italia, đảm bảo đem đến tay người tiêu dùng sản phẩm chất lượng hàng đầu.

Sở hữu thành phần chính là sắt nguyên tố dưới dạng phức hợp sắt (III) hydroxyd polymaltose (IPC) có cấu trúc tương tự Ferritin, Fogyma có khả năng dung nạp cao, mà không kích ứng tiêu hóa nhờ cấu trúc ổn định, không bị ion hóa. Với Fogyma, mẹ bầu sẽ không còn phải lo lắng về tình trạng nóng trong, táo bón như khi dùng các chế phẩm bổ sung sắt thông thường.

Tìm nhà thuốc bán Fogyma gần nhất TẠI ĐÂYMua FOGYMA ở nhà thuốc > GIÁ TỐT HƠN

BẤM VÀO ĐÂY để đặt hàng CHÍNH HÃNG tại công ty (giao hàng, thu tiền tận nhà)

Bên cạnh đó, để phòng ngừa thiếu máu hiệu quả, mẹ đừng quên thực hiện lối sống khoa học và duy trì chế độ ăn uống cân bằng, đầy đủ chất dinh dưỡng, tăng cường bổ sung thêm các dưỡng chất cần thiết cho quá trình tạo máu như acid folic, vitamin B12…

Trên đây Fogyma.vn đã chia sẻ những thông tin hữu ích về tình trạng thiếu máu khi mang thai. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần tư vấn thêm về sản phẩm Fogyma, vui lòng gọi điện thoại trực tiếp đến tổng đài 1900 545 518 để được hỗ trợ nhanh nhất.