Nguyên nhân gây thiếu thiếu máu, thiếu sắt sau sinh

Trong thai kỳ, thai nhi cần một lượng lớn sắt để phục vụ cho quá trình phát triển và hoàn thiện hệ thống thần kinh, não bộ. Do đó, ngay cả khi mẹ đã bổ sung sắt trong thời kỳ mang thai nhưng không tiếp tục bổ sung trong giai đoạn sau sinh thì vẫn có nguy cơ cao bị thiếu máu.

Bên cạnh đó, thiếu máu do thiếu sắt trong giai đoạn sau sinh còn bắt nguồn từ một số nguyên nhân sau:

• Mất máu: Mỗi lần sinh nở, mẹ mất trung bình từ 300 – 500ml máu. Điều này làm cạn kiệt nguồn sắt dự trữ trong cơ thể và gây ra tình trạng thiếu máu. Mất máu càng nhiều đồng nghĩa với việc nguy cơ thiếu máu sau sinh càng cao.
• Rối loạn hấp thu: Một số bệnh lý đường ruột làm giảm khả năng hấp thu sắt như bệnh celiac, bệnh crohn,…
• Chế độ ăn thiếu dinh dưỡng: Chế độ ăn uống trong và sau thời kỳ mang thai nghèo dưỡng chất, kiêng khem quá mức cũng gây thiếu máu ở phụ nữ sau sinh.

☛ Tìm hiểu thêm tại: Nhận biết mẹ thiếu sắt sau sinh qua dấu hiệu cảnh báo

Vai trò của thực phẩm bổ máu cho mẹ sau sinh

Thực phẩm bổ máu góp một phần không nhỏ trong việc hồi phục sức khỏe của mẹ sau sinh cũng như giảm các biến chứng có thể gặp phải như băng huyết, nhiễm trùng,… Bên cạnh đó, nó còn có một số vai trò tiêu biểu sau:

• Tăng cường sức đề kháng: Thực phẩm giàu protein, sắt, kẽm,… giúp tái tạo da non, cầm máu và làm liền vết sẹo một cách nhanh chóng. Bên cạnh đó, vitamin C, vitamin nhóm B còn tham gia vào hệ thống miễn dịch giúp ngăn ngừa sự tấn công của tác nhân gây hại cho cơ thể.
• Nâng cao chất lượng sữa mẹ: Sắt là khoáng chất thiết yếu cho sự phát triển hệ thống thần kinh và não bộ của trẻ. Đặc biệt, trong những năm tháng đầu đời nguồn sắt cung cấp cho trẻ chủ yếu đến từ sữa mẹ. Vì vậy, khi mẹ bổ sung thực phẩm bổ máu cũng góp phần cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của trẻ, giúp trẻ tăng cân, phát triển chiều cao và trí não.
• Bổ sung lượng máu đã mất: Thực phẩm bổ máu giàu sắt, vitamin B12, acid folic giúp tái tạo máu và bù đắp lượng máu đã mất trong quá trình sinh nở, từ đó cải thiện tình trạng thiếu máu, thiếu sắt ở mẹ sau sinh.
• Kiểm soát cân nặng: Phần lớn thực phẩm bổ máu chứa lượng calo ở mức trung bình, có ít hoặc gần như không có cholesterol giúp mẹ không những bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể mà còn giữ được vóc dáng thon gọn, không lo bị tăng cân, béo phì.

10 thực phẩm bổ sung sắt cho mẹ sau sinh mẹ chớ bỏ qua

Thường xuyên bổ sung các thực phẩm giàu sắt như thịt bò, thịt gà, gan động vật, cá hồi… không chỉ giúp mẹ cải thiện sức khỏe mà còn khắc phục tình trạng thiếu máu hiệu quả.

Dưới đây là 10 thực phẩm bổ sung sắt mẹ sau sinh nên thêm vào thực đơn:

Thịt bò

Trong 100g thịt bò có khoảng 2,7g sắt. Thịt bò cũng chứa nhiều thành phần tốt cho quá trình tạo máu như vitamin B12, acid folic, kẽm,…

Tuy nhiên, mẹ chỉ nên ăn thịt bò với lượng vừa phải, không tiêu thụ quá 3 lần/tuần (khoảng 700g/tuần là đủ). Việc bổ sung vượt mức cho phép có thể gây đầy bụng, khó tiêu, nghiêm trọng hơn là mắc bệnh mỡ máu, tim mạch.

Thịt gà

Trong 100g thịt gà có khoảng 1,4g sắt đáp ứng khoảng 5 – 7% nhu cầu sắt hàng ngày. Hơn nữa, thịt gà còn chứa choline, vitamin B12 giúp tăng cường trí não, nâng cao khả năng ghi nhớ.

Mẹ có thể kết hợp với các loại rau củ giàu sắt khác như bí ngô, khoai tây, bông cải xanh,… để tăng cường bổ sung sắt cho cơ thể.

Trứng gà

Trong 100g trứng gà có khoảng 2,7g sắt. Mẹ có thể chế biến trứng thành nhiều món ăn khác nhau từ như trứng luộc, trứng ốp, trứng xào,… để bữa ăn thêm đa dạng.

Tuy nhiên, mẹ nên ăn từ 3 – 4 quả/tuần, tránh bổ sung hàng ngày trong thời gian dài có thể làm tăng cholesterol máu và gây xơ vữa động mạch.

Gan động vật

Trong 100g gan bò có chứa tới 6,5mg sắt, 100g gam lợn có khoảng 12mg sắt, đặc biệt 100g gan ngỗng có chứa đến 44,6 mg…  Thêm vào đó, chúng còn chứa protein, đồng, selen, vitamin nhóm B giúp tăng cường hệ thống miễn dịch của cơ thể.

Song, gan động vật cũng là nơi thải trừ và tích lũy nhiều chất độc. Vì vậy, mẹ chỉ nên bổ sung 1 – 2 lần/tuần để đảm bảo an toàn.

Hàu

Trung bình trong 5 con hàu sống có chứa khoảng 3,23mg sắt cùng hàm lượng lớn kẽm, omega-3, vitamin E, vitamin C giúp tăng cường tuần hoàn não, cải thiện các triệu chứng do thiếu máu gây ra.

Tuy nhiên, mẹ chỉ nên ăn 1 – 2 bữa hàu/tháng, tránh làm sức khỏe hệ tiêu hóa bị ảnh hưởng (do hàu có tính hàn). Mẹ có thể chế biến hàu thành các món hấp, nướng và thêm một chút chanh để tăng hương vị. Tuyệt đối không ăn hàu sống, tránh nhiễm vi khuẩn và kí sinh trùng.

Cá hồi

Trong 100g cá hồi có khoảng 3,6g sắt. Ngoài ra, chúng cũng rất giàu kẽm, kali, magie, vitamin B12,… tốt cho sức khỏe của mẹ.

Sau sinh, mẹ có thể ăn cá hồi khoảng 2 – 3 lần/tuần để bồi bổ cơ thể. Đồng thời hãy nấu chín trước khi ăn, không ăn gỏi hoặc sashimi, tránh những tác động không mong muốn tới sức khỏe.

Hạt bí

Trong 28g hạt bí có tới 2,5g sắt cùng nhiều vitamin và khoáng chất khác. Chỉ cần 1 – 2 thìa cà phê hạt bí, ngũ cốc, yến mạch,… trộn cùng 1 hộp sữa chua là mẹ đã có một bữa sáng ngon miệng mà lại giàu dinh dưỡng.

Cải bó xôi

Trong 100g cải bó xôi có chứa 2,7mg sắt cùng nhiều vitamin và khoáng chất khác như vitamin A, vitamin E, vitamin C,…

Mẹ có thể chế biến cải bó xôi thành nhiều món khác nhau như salad, luộc, xào,… kết hợp với các nguyên liệu giàu vitamin C khác như súp lơ, ớt chuông, khoai tây nhằm tăng khả năng hấp thu sắt cũng như tạo ra hương vị thơm ngon, bắt mắt cho món ăn.

Socola đen

Trong 28g socola đen có chứa 3,4mg sắt. Nghiên cứu cho thấy, socola đen còn chứa đồng, magie cùng các chất chống oxy hóa khác giúp giảm nguy cơ mắc bệnh trầm cảm – bệnh lý thường gặp ở phụ nữ sau sinh.

Theo khuyến nghị, mẹ nên lựa chọn bổ sung những loại socola có từ 70% cacao trở lên để đảm bảo cung cấp đủ lượng sắt theo nhu cầu của cơ thể.

Chuối

Trong 100g chuối chứa khoảng 1,5mg sắt. Chuối cũng là trái cây giàu vitamin C, vitamin nhóm B, kali,… giúp tăng cường hấp thu sắt và tạo tế bào hồng cầu.

Khoai lang

Trong 100g khoai lang có khoảng 2,4g sắt. Khoai lang cũng rất giàu chất xơ, ít tinh bột và không chứa cholesterol. Do đó, chúng được xem là thực phẩm tuyệt vời giúp mẹ dễ dàng lấy lại vóc dáng thon gọn mà không lo thiếu máu thiếu sắt.

Gợi ý thực đơn bổ sung sắt cho mẹ

Dưới đây là một số thực đơn tham khảo giúp mẹ sau sinh bổ sung sắt hiệu quả hơn, cải thiện thiếu máu.

Thực đơn 1: 

• Bữa sáng: 2 lát bánh mỳ + 1 bát sữa chua hạt bí, ngũ cốc, yến mạch
• Bữa phụ: 1 cốc sữa
• Bữa trưa: 2 bát cơm + 1 bát canh thịt gà hầm khoai tây + 1 đĩa rau cải bó xôi luộc
• Bữa phụ: 1 cốc nước ép táo
• Bữa tối: 1 bát cơm + 1 quả trứng + 1 đĩa đậu luộc

Thực đơn 2: 

• Bữa sáng: 1 bát cháo thịt nạc + 1 bát sữa chua trộn với trái cây
• Bữa phụ: 1 cốc sữa
• Bữa trưa: 2 bát cơm + 1 đĩa thịt bò xào cần tây + 1 đĩa rau cải thìa luộc
• Bữa phụ: Trái cây (cam, táo)
• Bữa tối: 1 bát cơm + 1 miếng cá hồi + 1 đĩa bông cải xanh xào.

Thực đơn 3: 

• Bữa sáng: 2 củ khoai lang luộc + 1 – 2 lát bánh mỳ ngũ cốc
• Bữa phụ: 1 cốc sữa
• Bữa trưa: 2 bát cơm + 1 quả trứng + 2 – 3 con hàu hấp + 1 bát canh rau củ (khoai tây, cà rốt)
• Bữa phụ: Sữa chua trái cây
• Bữa tối: 1 bát cơm + 1 đĩa thịt gà kho + 1 đĩa rau dền luộc

Thực đơn 4: 

• Bữa sáng: Socola đen + 1 bát sữa chua ngũ cốc, yến mạch
• Bữa phụ: 1 cốc sữa
• Bữa trưa: 2 bát cơm + 1 bát canh ngao nấu mồng tơi + 1 đĩa thịt gà luộc
• Bữa phụ: Nước ép ổi
• Bữa tối: 1 bát cơm + thịt bò hầm khoai tây + 1 đĩa đậu luộc

Nguyên tắc dinh dưỡng cho mẹ thiếu máu sau sinh

Khi xây dựng thực đơn bổ máu sau sinh, mẹ cần đảm bảo các nguyên tắc sau:

• Cân bằng các nhóm dưỡng chất: Mẹ cần bổ sung đầy đủ 4 nhóm dinh dưỡng bao gồm chất đạm, chất béo, tinh bột, vitamin và khoáng chất. Việc bổ sung quá nhiều một nhóm dưỡng chất sẽ làm giảm khả năng hấp thu sắt của cơ thể và gây ra các bệnh lý nguy hiểm như tiểu đường, mỡ máu,…
• Tránh bổ sung đồng thời với thực phẩm chứa canxi: Bổ sung đồng thời thực phẩm giàu sắt và canxi gây ra tình trạng cạnh tranh hấp thu, làm giảm khả năng hấp thu sắt của cơ thể. ☛ Tham khảo đầy đủ tại: Cách uống sắt và canxi cho phụ nữ sau sinh hiệu quả nhất
• Hạn chế đồ uống chứa cafein, tanin: Đồ uống chứa cafein, tanin như trà, cà phê,… làm cản trở quá trình hấp thu sắt của cơ thể. Do đó, mẹ cần loại bỏ chúng ra khỏi chế độ ăn uống hàng ngày của mình. Thay vào đó, bạn nên bổ sung đồ uống chứa vitamin C giúp hấp thu sắt tốt hơn, điển hình là nước ép ổi, nước cam, nước chanh.
• Uống nhiều nước: Để đảm bảo nguồn sữa dồi dào cho bé, mẹ cần bổ sung đủ 2 – 3 lít nước mỗi ngày.
• Chia thành nhiều bữa trong ngày: Chia nhỏ thành nhiều bữa trong ngày đảm bảo cung cấp đầy đủ các nhóm dưỡng chất, tránh hiện tượng quá tải khi hấp thu.

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần tư vấn thêm về sản phẩm, vui lòng liên hệ với các dược sĩ của chúng tôi qua số hotline 1900 545 518 hoặc để lại bình luận xuống phía dưới bài viết để được giải đáp sớm nhất nhé!

Tài liệu tham khảo:

• https://health.clevelandclinic.org/how-to-add-more-iron-to-your-diet/
• https://www.nhs.uk/conditions/vitamins-and-minerals/iron/
• https://www.webmd.com/diet/iron-rich-foods?ref=tomecontroldesusalud.com

Chia sẻ22

Chia sẻ

Tại sao phụ nữ sau sinh cần bổ sung sắt?

Đối với mẹ

Trong quá trình sinh nở, trung bình mẹ mất khoảng 300 – 500ml máu (đối với sinh thường) và 1000 – 1500ml (đối với sinh mổ). Để bù lượng máu đã mất, mẹ cần bổ sung sắt – thành phần cấu tạo hemoglobin, phân tử protein của hồng cầu giúp vận chuyển oxy đến các cơ quan.

Thiếu sắt kéo dài và không được bổ sung kịp thời sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe tinh thần cũng như thể chất của mẹ, có thể kể đến là:

• Khả năng phụ hồi của cơ thể bị suy giảm, tăng khả năng bị nhiễm trùng, băng huyết sau sinh.
• Tăng nguy cơ mắc bệnh lý trầm cảm sau sinh.
• Cơ thể suy nhược, đau đầu, chóng mặt, da xanh xao,…
• Chất lượng sữa giảm, không đáp ứng đủ nhu cầu sắt cho con.
• Tăng nguy cơ mắc bệnh lý tim mạch do không cung cấp đủ lượng máu cần thiết cho hoạt động bình thường của tim.

Chính vì vậy, bổ sung sắt sau sinh là việc làm cần thiết nhằm tăng sinh tế bào máu mới và thúc đẩy quá trình trao đổi chất của cơ thể, từ đó mang lại nguồn sữa chất lượng tốt nhất cho trẻ.

☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Dấu hiệu nhận biết mẹ thiếu sắt sau sinh

Đối với trẻ nhỏ

Sắt là khoáng chất cần thiết cho sự phát triển hệ thống thần kinh và não bộ của trẻ. Phần lớn trẻ đều dự trữ đủ nhu cầu sắt từ khi sinh ra cho đến 4 – 6 tháng tuổi. Tuy nhiên, những trường hợp trẻ sinh non hoặc trẻ bú mẹ bị thiếu sắt thì nguy cơ bị thiếu máu thiếu sắt là rất cao. Nếu thiếu máu thiếu sắt ở mức độ nhẹ và trong khoảng thời gian ngắn thì trẻ gần như không có triệu chứng và khó phát hiện thông qua biểu hiện lâm sàng. Nếu để lâu sẽ ảnh hưởng đến sự tăng cân, phát triển chiều cao và trí não của trẻ.

Với những trẻ đủ tháng, bú mẹ hoàn toàn thì việc bổ sung các chế phẩm sắt là không cần thiết vì lượng sắt trong sữa mẹ đã đáp ứng đủ nhu cầu cơ thể. Nhưng với những trẻ sinh non, lượng sắt được khuyến cáo cần bổ sung hàng ngày là 2 mg/kg cân nặng/ngày.

Có thể thấy, sữa mẹ là nguồn cung cấp sắt chủ yếu của trẻ trong những năm tháng đầu đời. Nếu mẹ bị thiếu sắt sau sinh sẽ không cung cấp đủ lượng sắt cho trẻ, dẫn đến trẻ cũng bị thiếu máu thiếu sắt.

Cách bổ sung sắt cho mẹ sau sinh

Mẹ có thể bổ sung sắt cho cơ thể thông qua nhiều biện pháp khác nhau như chế độ ăn hàng ngày, sản phẩm hỗ trợ bổ sung sắt, thuốc sắt. Dưới đây là 2 phương pháp được nhiều mẹ lựa chọn khi bổ sung sắt sau sinh:

Chế độ ăn uống

Thực phẩm bổ sung sắt được chia thành 2 nhóm đó là thực phẩm chứa sắt heme và thực phẩm chứa sắt non-heme.

• Thực phẩm chứa sắt heme có nguồn gốc chủ yếu từ động vật như thịt bò, thịt gà, nội tạng động vật, cá hồi, hàu,…
• Thực phẩm chứa sắt non-heme có nguồn gốc từ thực vật như ngũ cốc, bánh mỳ nguyên cám, khoai lang, khoai tây, cải bó xôi, cải thìa, các loại đậu,…

Sắt có trong động vật được đánh giá là dễ hấp thu hơn sắt trong thực vật. Tuy nhiên, nếu bổ sung hàng ngày trong thời gian dài có thể gây đầy bụng, khó tiêu. Mẹ cần cân đối lượng thức ăn bổ sung từ 2 loại thực phẩm trên để đảm bảo cung cấp đầy đủ nhóm dưỡng chất cho cơ thể.

Sản phẩm bổ sung sắt

Cơ thể chỉ hấp thu được khoảng 10 – 15% lượng sắt có trong thực phẩm. Do đó, chỉ bổ sung sắt qua chế độ ăn uống là chưa đủ. Các chuyên gia cho biết sử dụng sản phẩm bổ sung sắt hàng ngày sẽ giúp quá trình hồi phục của cơ thể diễn ra hiệu quả và nhanh chóng hơn.

Tổ chức y tế thế giới (WHO) khuyến nghị mẹ sử dụng sản phẩm bổ sung sắt ít nhất từ 6 – 12 tuần sau sinh để ngăn ngừa nguy cơ thiếu máu thiếu sắt. Tuy nhiên, thời gian này có thể thay đổi tùy theo mức độ thiếu máu, nhu cầu cho con bú cũng như liều lượng sắt đã bổ sung trong thời kỳ mang thai.

Hướng dẫn mẹ sử dụng sản phẩm bổ sung sắt

Sản phẩm bổ sung sắt giúp điều trị thiếu máu, thiếu sắt hiệu quả, nhanh chóng. Để phát huy tối đa tác dụng của sản phẩm, bạn cần sử dụng đúng cách, đúng liều lượng theo hướng dẫn của cán bộ y tế.

Uống đúng liều lượng

Sắt là một khoáng chất quan trọng đối với cơ thể, nó tham gia vào cấu tạo nên huyết sắc tố – một loại protein giúp vận chuyển oxy đến cơ quan đích. Nó còn giúp duy trì chức năng của cơ bắp, giữ tinh thần luôn minh mẫn, thoải mái. Dù mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng nếu không được bổ sung đúng cách, đúng liều lượng, nó có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm.

Liều lượng bổ sung sắt hàng ngày còn tùy thuộc vào mức độ thiếu máu, thiếu sắt của từng mẹ. Liều khuyến cáo bổ sung dự phòng thiếu máu đối với phụ nữ sau sinh của Hoa Kỳ là 15 mg/ngày. Trong khi đó, con số này ở Canada là từ 8 – 13 mg/ngày.

Việc bổ sung quá liều lượng cho phép có thể dẫn đến tình trạng tích lũy sắt tại gan, lá lách,… gây thừa sắt, giảm hấp thu kẽm, canxi và các khoáng chất thiết yếu khác. Một số ít trường hợp có thể gây viêm loét dạ dày, suy gan, xơ gan, ung thư gan. Nghiên cứu cho thấy uống quá liều sắt (trên 60mg/kg thể trọng) có thể dẫn đến suy nội tạng, hôn mê, tử vong.

Thời điểm uống phù hợp

Sắt trong các sản phẩm bổ sung tồn tại chủ yếu dưới dạng sắt (III). Ở dạng này, cơ thể không thể hấp thu trực tiếp mà phải chuyển thành dạng sắt (II) dưới sự hỗ trợ của acid dạ dày và vitamin C. Chính vì vậy, sắt được khuyến cáo nên uống vào lúc đói – thời điểm acid dạ dày ở mức cao. Mẹ nên uống trước bữa ăn ít nhất là 30 phút – 1 giờ.

Song, một số mẹ có thể bị kích ứng dạ dày, buồn nôn, tiêu chảy khi uống sắt. Để tránh xảy ra tình trạng này, mẹ nên chuyển sang uống cùng hoặc ngay sau bữa ăn.

Một số ý kiến cho rằng uống sắt vào buổi tối sẽ làm tăng khả năng hấp thu. Đây là quan điểm hết sức sai lầm. Buổi tối là thời điểm hệ tiêu hóa nghỉ ngơi nên rất khó hấp thu, thải trừ, từ đó gây ra dư thừa, tích lũy sắt trong cơ thể. Thay vào đó, mẹ nên uống sắt vào buổi sáng vì đây là thời điểm nồng độ sắt trong cơ thể ở mức thấp nhất nên cũng sẽ hấp thu được lượng sắt bổ sung nhiều nhất.

Lựa chọn dạng bào chế phù hợp

Hiện nay, trên thị trường chế phẩm bổ sung sắt có ở 2 dạng đó là viên uống và dạng nước. Với mỗi dạng bào chế đều có những ưu, nhược điểm riêng. Dưới đây là bảng so sánh mà Fogyma đã thực hiện:

Dù sắt ở dạng chế phẩm nào cũng đều đáp ứng được nhu cầu bổ sung sắt của mẹ sau sinh. Vì vậy, mẹ có thể lựa chọn 1 trong 2 loại tùy vào nhu cầu cũng như điều kiện kinh tế của bản thân.

☛ Tham khảo đầy đủ tại: Top 7 loại sắt được mẹ sau sinh tin dùng

Mẹ cần lưu ý gì khi bổ sung sắt sau sinh?

Khi bổ sung sắt, mẹ cần lưu ý một số điều sau:

Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C

Như đã chia sẻ ở trên, vitamin C tham gia vào quá trình chuyển đổi từ sắt (III) sang sắt (II) giúp cơ thể hấp thu dễ dàng hơn. Vì vậy, mẹ đừng quên bổ sung thực phẩm giàu vitamin C vào thực đơn hàng ngày, mẹ nhé!

Thực phẩm giàu vitamin C có thể kể đến là ổi, cam, bưởi, quýt, súp lơ, dâu tây, cải xoong, ớt chuông,…

Theo dõi tác dụng không mong muốn

Táo bón

Tác dụng phụ thường gặp nhất khi bổ sung sắt đó là táo bón. Để khắc phục tình trạng này, mẹ cần tăng cường bổ sung chất xơ tự nhiên từ trái cây, rau xanh. Trong trường hợp, táo bón gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày mẹ nên đề cập với chuyên gia y tế để chuyển sang loại sắt khác, ít táo bón hơn hoặc sử dụng thêm thuốc nhuận tràng.

Vàng răng

Thực tế ghi nhận một số chế phẩm bổ sung sắt ở dạng nước có thể gây ố răng, vàng răng. Do đó, trong quá trình bổ sung sắt mẹ cần theo dõi thường xuyên để có biện pháp xử trí phù hợp. Một số biện pháp giúp ngăn ngừa tình trạng ố, vàng răng khi bổ sung chế phẩm dạng nước mà mẹ có thể tham khảo:

• Pha loãng với nước lọc hoặc uống cùng nước trái cây.
• Sử dụng ống hút hoặc ống nhỏ giọt khi uống nhằm giảm khả năng tiếp xúc giữa sắt và răng.
• Đánh răng bằng baking soda (natri bicarbonat) hoặc thuốc peroxide (hydrogen peroxide 3%).

Phân đen

Một số ít mẹ khi bổ sung sắt gặp tình trạng đi ngoài phân đen. Đây là dấu hiệu bình thường khi bổ sung sắt. Tình trạng này sẽ biến mất khi mẹ ngừng dùng sắt. Do đó, mẹ không cần quá lo lắng.

Mặt khác, mẹ cần liên hệ ngay với cán bộ y tế khi phân có lẫn màu đỏ, phân đen nhưng trạng thái giống nhựa đường hoặc khi bị đau nhói vùng bụng.

Tránh tương tác thuốc

Quá trình hấp thu sắt của cơ thể bị ảnh hưởng khi dùng đồng thời với một số thuốc, đồ uống sau:

Thuốc điều trị dạ dày

Thuốc giảm tiết acid dịch vị như omeprazol, pantoprazol, rabeprazol,.. hoặc thuốc trung hòa acid dịch vị như magie hydroxyd, nhôm hydroxyd làm thay đổi pH dạ dày, chủ yếu là làm tăng pH dạ dày. Trong khi đó, sắt sẽ hấp thu tốt trong môi trường pH dạ dày thấp. Vì vậy, bạn không nên dùng đồng thời sắt với thuốc điều trị dạ dày.

Thuốc kháng sinh

Dùng đồng thời với các thuốc thuộc nhóm kháng sinh tetracyclin (tetracyclin, doxycyclin, minocyclin) hay nhóm kháng sinh quinolon (ofloxacin, ciprofloxacin, levofloxacin) sẽ làm thay đổi sinh khả dụng của thuốc kháng sinh. Do đó, bạn cần uống cách nhau ít nhất 2 giờ để đảm bảo hiệu quả điều trị.

Rượu bia, cà phê, trà

Rượu bia, cà phê, trà ngăn cản quá trình hấp thu sắt của cơ thể. Tốt nhất, mẹ nên loại bỏ chúng ra khỏi thực đơn hàng ngày của mình. Thay vào đó, mẹ cần đảm bảo uống đủ 2 – 3 lít nước mỗi ngày giúp tăng lưu lượng máu sau sinh.

Sắt nước Fogyma – Giải pháp cho mẹ thiếu máu, thiếu sắt sau sinh

Trong vô vàn sản phẩm trên thị trường để tìm được một sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng không phải là dễ, nhất là đối với mẹ sau sinh đang bận rộn chăm sóc con nhỏ. Nếu mẹ vẫn băn khoăn chưa biết lựa chọn sản phẩm nào thì đừng bỏ qua sắt nước Fogyma, mẹ nhé!

Fogyma được nhập khẩu 100% từ Italia và được sản xuất trên dây chuyền hiện đại theo tiêu chuẩn châu Âu. Thành phần chính của sản phẩm là sắt nguyên tố dưới dạng phức hợp sắt (III) hydroxyd polymaltose (Iron Polymaltose Complex – IPC) có cấu trúc ổn định, vững chắc và ít bị ion hóa. Điều này giúp hạn chế tối đa nguy cơ bị táo bón, kích ứng dạ dày khi bổ sung sắt.

Khác với các sản phẩm bổ sung sắt trên thị trường có mùi tanh, khó uống, các nhà nghiên cứu Fogyma đã tìm tòi, nghiên cứu và đưa thêm hương vị trái cây, tạo cảm giác thơm ngon, dễ uống, phù hợp với nhiều lứa tuổi.

Tìm nhà thuốc bán Fogyma gần nhất TẠI ĐÂYMua FOGYMA ở nhà thuốc > GIÁ TỐT HƠN

BẤM VÀO ĐÂY để đặt hàng CHÍNH HÃNG tại công ty (giao hàng, thu tiền tận nhà)
Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần tư vấn thêm về sản phẩm, vui lòng liên hệ với các dược sĩ của chúng tôi qua số hotline 1900 545 518 hoặc để lại bình luận xuống phía dưới bài viết để được giải đáp sớm nhất nhé!

Tài liệu tham khảo:

• https://www.mayoclinic.org/drugs-supplements/iron-supplement-oral-route-parenteral-route/proper-use/drg-20070148
• https://my.clevelandclinic.org/health/drugs/14568-iron-oral-supplements-for-anemia
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/287228#risks

Chia sẻ21

Chia sẻ

Tìm hiểu tình trạng thiếu máu, thiếu sắt sau sinh

Thiếu máu thiếu sắt sau sinh bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, có thể kể đến là:

• Mất máu trong quá trình sinh nở: Mất nhiều máu trong quá trình sinh con (>300ml máu) có thể làm cạn kiệt nguồn sắt dự trữ trong cơ thể. Bên cạnh đó, một số mẹ còn bị chảy máu âm đạo trong 6 tuần đầu sau sinh, làm gia tăng nguy cơ bị thiếu máu thiếu sắt.
• Chế độ dinh dưỡng kém: Chế độ ăn uống kiêng khem, thiếu dưỡng chất và không bổ sung sắt dự phòng cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng thiếu sắt sau sinh.
• Bệnh đường ruột: Một số bệnh lý đường ruột có thể làm giảm quá trình hấp thu sắt của cơ thể như bệnh celiac, bệnh crohn, giun sán,…

Dấu hiệu cảnh báo thiếu sắt sau sinh mẹ cần lưu ý

Thiếu máu, thiếu sắt gây ra các biểu hiện khác nhau ở mỗi người và tùy theo mức độ thiếu sắt. Dưới đây là những dấu hiệu thiếu máu, thiếu sắt sau sinh thường gặp mà mẹ cần lưu ý!

Cơ thể mệt mỏi, mất sức

Cơ thể mệt mỏi, suy nhược là triệu chứng thường gặp nhất khi bị thiếu sắt sau sinh. Khi bị thiếu sắt, lượng oxy cung cấp tới các tế bào bị suy giảm, cơ thể không có đủ lượng huyết sắc tố đưa oxy đến các mô và cơ bắp khiến tim phải hoạt động nhiều hơn, áp lực lớn hơn để bơm oxy đi khắp cơ thể. Điều này có thể khiến mẹ bị chóng mặt và mệt mỏi.

Thêm vào đó, sắt còn tham gia vào quá trình tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh như serotonin, dopamin, norepinephrine. Vì vậy, khi cơ thể thiếu sắt mẹ thường cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng, mất tập trung.

Đau đầu, chóng mặt

Đau đầu, chóng mặt là một trong những dấu hiệu điển hình khi cơ thể thiếu máu do thiếu sắt. Khi bị thiếu sắt, các tế bào hồng cầu không vận chuyển đủ oxy đến não do nồng độ hemoglobin thấp làm cho các mạch máu trong não sưng lên, gây đau đầu, chóng mặt, trí tuệ thiếu minh mẫn.

Hụt hơi, khó thở

Triệu chứng này trở nên nghiêm trọng hơn khi mẹ gắng sức hay hoạt động thể lực. Lý giải điều này là do khi thiếu sắt hàm lượng hemoglobin trong cơ thể thấp hơn bình thường dẫn đến oxy vận chuyển đến các tế bào bị hạn chế.

Thiếu máu cũng khiến tim đập nhanh hơn để vận chuyển máu và oxy đến cơ quan đích. Tình trạng này kéo dài làm tăng nguy cơ bị suy tim cùng nhiều biến chứng nguy hiểm khác.

Da xanh xao, nhợt nhạt

Bên cạnh tác dụng giúp tế bào hồng cầu mang oxy đi khắp cơ thể, huyết sắc tố trong các tế bào hồng cầu còn là yếu tố làm cho máu có màu đỏ. Thiếu sắt sẽ làm giảm huyết sắc tố trong máu, kết quả là làn da của mẹ trở nên xanh xao, giảm độ ấm.

Tình trạng da xanh xao, nhợt nhạt có thể xuất hiện trên khắp cơ thể, ở các vị trí da mỏng, trắng như lòng bàn tay, da mặt, niêm mạc mắt, môi, lưỡi… và thậm chí cả móng tay.

Mặc dù đây là triệu chứng dễ nhận biết khi bị thiếu sắt sau sinh nhưng khi lâm bồn mẹ cũng mất một lượng máu lớn khiến hồng cầu suy giảm, da bị xanh xao nên nếu tình trạng này kéo dài sản phụ cần đi khám và xét nghiệm để xác định chính xác tình trạng của mình.

Cảm giác bồn chồn, tay chân không yên

Thiếu sắt là nguyên nhân gây ra hội chứng chân không yên khiến sản phụ cảm thấy bồn chồn, muốn di chuyển chân tay liên tục. Nếu không di chuyển sẽ có cảm giác ngứa ngáy, khó chịu. Tình trạng này xảy ra nhiều hơn vào ban đêm khiến sản phụ bị khó ngủ, mất ngủ, ảnh hưởng đến sức khỏe.

Móng tay, móng chân giòn, dễ gãy nứt

Thiếu sắt khiến sản phụ dễ mắc chứng koilonychia với những biểu hiện đầu tiên là móng tay chân giòn, dễ nứt gãy. Khi cơ thể không được cung cấp đủ oxy, não bộ sẽ ra lệnh giảm bớt lượng oxy và dưỡng chất vận chuyển đến các bộ phận ít quan trọng nhất của cơ thể. Móng chân, tay là nơi đầu tiên sẽ bị cắt giảm oxy và dưỡng chất đẻ ưu tiên cho những bộ phận quan trọng hơn như não và tim. Vì thế 1 trong những triệu chứng thiếu sắt sau sinh thường thấy nhất là sản phụ có móng chân, tay giòn, dễ xước, gãy.

Da khô, tóc xơ yếu, dễ gãy rụng

Tương tự như với móng tay, chân, tóc cũng là bộ phận ít quan trọng trên cơ thể so với những cơ quan như tim, phổi, gan, não,… Vì vậy, khi thiếu sắt não bộ sẽ ngừng cung cấp oxy và dưỡng chất cho tóc để tập trung cung cấp cho những bộ phận quan trọng hơn với các hoạt động sống. Vì thế, khi bị thiếu sắt sau sinh, tóc sản phụ thường bị xơ, yếu, dễ gãy rụng.

Các triệu chứng khác

Ngoài các dấu hiệu thường gặp kể trên, mẹ cũng có thể gặp những biểu hiện sau:

• Chân tay lạnh: Thiếu sắt khiến các bộ phận trên cơ thể không được cung cấp đủ lượng oxy cần thiết. Đó cũng chính là nguyên nhân khiến bà mẹ bị thiếu sắt sau sinh chân tay thường bị lạnh.
• Suy giảm sức đề kháng: Thiếu sắt sau sinh khiến hệ miễn dịch của sản phụ hoạt động không hiệu quả. Bà mẹ dễ bị mắc các bệnh truyền nhiễm, bị nhiễm trùng, làm ảnh hưởng đến sức khỏe sau sinh. Thiếu sắt khiến hệ miễn dịch không được cung cấp đủ lượng oxy cần thiết để có thể hoạt động hiệu quả khiến sản phụ cũng lâu hồi phục hơn so với những người không bị thiếu máu thiếu sắt.
• Chán ăn, ăn uống không ngon miệng.
• Thèm ăn đồ lạ: Không chỉ phụ nữ mang thai bị bị ốm nghén mới thèm ăn đồ lạ, thèm ăn những thứ không phải thực phẩm như đất sét, phấn, gạch non,… Những người bị thiếu máu thiếu sắt kéo dài cũng có hiện tượng này.

Nghi ngờ bị thiếu máu, thiếu sắt sau sinh mẹ nên làm gì?

Trong trường hợp mẹ nghi ngờ bị thiếu máu, thiếu sắt sau sinh trước tiên mẹ cần đến các cơ sở y tế để được thăm khám và thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng theo chỉ định.

Hiện nay, có 2 xét nghiệm chính để chẩn đoán thiếu máu thiếu sắt đó là:

1 – Xét nghiệm công thức máu toàn bộ 

Xét nghiệm công thức máu toàn bộ (CBC) hay còn gọi là tổng phân tích tế bào máu ngoại vi là xét nghiệm cơ bản giúp xác định các thành phần trong máu. Trong trường hợp thiếu máu thiếu sắt, kết quả xét nghiệm công thức máu toàn bộ như sau:

• Số lượng hồng cầu (RBC): Giảm
• Hemoglobin (HGB): Giảm
• Hematocrit (HCT): Giảm
• Thể tích trung bình hồng cầu (MCV): Giảm
• Nồng độ hemoglobin trung bình (MCH): Giảm
• Tỷ lệ hồng cầu lưới: Giảm
• Tiêu bản máu ngoại vi: Hồng cầu nhỏ và nhược sắc.

2 – Xét nghiệm đánh giá thiếu sắt

Khi có nghi ngờ thiếu máu do thiếu sắt thông qua kết quả tổng phân tích công thức máu hoặc dựa trên các biểu hiện lâm sàng, mẹ cần thực hiện thêm các xét nghiệm dưới đây để đánh giá mức độ thiếu máu thiếu sắt:

Ferritin

Đây là một loại protein dự trữ sắt. Chỉ số ferritin giảm khi cơ thể bị thiếu sắt. Ở người bình thường, chỉ số này nằm trong khoảng 30 – 300 ng/ml. Khi chỉ số này giảm xuống <12 ng/ml sẽ được chẩn đoán là thiếu máu do thiếu sắt. Trong một số trường hợp liên quan đến viêm, điển hình là nhiễm trùng, viêm khớp dạng thấp, ferritin có thể tăng lên trên 100 ng/ml.

Sắt huyết thanh

Chỉ số này dùng để đo lượng sắt lưu thông trong máu. Ở người bình thường, chỉ số này dao động từ 60 – 140 μg/dl hoặc 11 – 25 μmol/l. Lượng sắt trong huyết thanh giảm trong trường hợp thiếu máu thiếu sắt và tăng trong trường hợp bị quá tải sắt hoặc tan máu.

Song, chỉ số này dễ bị ảnh hưởng bởi thức ăn hoặc chất bổ sung sắt. Do đó, đây không phải là xét nghiệm được ưu tiên hàng đầu để đánh giá lượng sắt dự trữ trong cơ thể.

Khả năng liên kết sắt toàn bộ (TIBC hoặc transferrin)

TIBC  giúp đo lường khả năng vận chuyển của protein trong máu đến các tế bào hồng cầu hoặc cơ quan dự trữ sắt. Ở người bình thường, chỉ số này nằm trong khoảng 250 – 450 μg/dl. Khi lượng sắt dự trữ trong cơ thể giảm, TIBC hoặc transferrin tăng lên.

Độ bão hòa transferrin (TSAT)

TSAT dùng để đo lượng sắt liên kết với transferrin. Chỉ số này được tính bằng cách lấy lượng sắt huyết thanh chia cho TIBC. Nếu độ bão hòa transferrin thấp hơn bình thường thì được chẩn đoán là thiếu máu do thiếu sắt. Tuy nhiên, chỉ số này có thể bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn. Do đó, mẹ cần nhịn ăn sáng trước khi làm xét nghiệm.

Mẹ làm gì khi có dấu hiệu thiếu sắt sau sinh?

Thiếu máu, thiếu sắt sau sinh có liên quan mật thiết đến hội chứng cai sữa sớm. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình phát triển và tăng cân của trẻ. Do đó, khi được chẩn đoán xác định thiếu máu do thiếu sắt mẹ có thể bổ sung sắt qua chế độ ăn uống, thuốc chứa sắt hoặc các sản phẩm bổ sung sắt.

Tăng cường bổ sung thực phẩm giàu sắt

Thực phẩm bổ sung sắt được chia thành 2 loại là non-heme và heme. Trong đó, thực phẩm chứa heme có mặt trong động vật, còn thực phẩm chứa sắt non-hem lại chỉ có trong thực vật. Các thực phẩm giàu sắt có thể kể đến là:

• Thịt bò.
• Thịt gà.
• Cá hồi.
• Tôm, hàu, hải sản.
• Lòng đỏ trứng gà
• Cải bó xôi.
• Súp lơ xanh, súp lơ trắng.
• Cải thìa.
• Khoai tây.
• Khoai lang.
• Các loại đậu.
• Bánh mì nguyên cám.
• Ngũ cốc, mè, vừng.

Dưới đây là một số nguyên tắc trong xây dựng chế độ dinh dưỡng giúp tăng cường khả năng hấp thu sắt cho mẹ:

• Ưu tiên các thực phẩm giàu sắt có nguồn gốc động vật: Sắt có nguồn gốc từ động vật dễ hấp thu hơn sắt có trong thực vật.
• Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C: Vitamin C giúp tăng cường quá trình hấp thu sắt. Các thực phẩm giàu vitamin C bao gồm ổi, cam, kiwi, dâu tây, đậu quả, đậu hạt, súp lơ,…
• Tránh tiêu thụ trà, cà phê, rượu: Trà, cà phê, rượu được xem là kẻ thù số 1 của người thiếu máu thiếu sắt sau sinh. Trà, cà phê ngăn cản quá trình hấp thu sắt vì vậy cần loại bỏ chúng ra khỏi thực đơn hàng ngày của mẹ.
• Giảm thời gian nấu nướng: Sắt và các vitamin khoáng chất có thể bị mất đi trong quá trình nấu nướng. Mẹ cần giảm thời gian nấu nướng xuống thấp nhất có thể để đảm bảo cung cấp đủ lượng sắt cần thiết qua bữa ăn.

☛ Tham khảo đầy đủ tại: Thiếu máu sau sinh nên ăn gì? Lời khuyên từ chuyên gia

Thay đổi chế độ sinh hoạt

Bên cạnh chế độ ăn uống, mẹ cũng cần dành thời gian nghỉ ngơi, tránh làm việc, căng thẳng kéo dài. Mỗi ngày mẹ cần đảm bảo ngủ đủ 7 – 8 tiếng kết hợp vận động nhẹ nhàng để tăng cường lưu thông máu, cải thiện triệu chứng thiếu máu thiếu sắt.

Ngoài ra, mẹ nên uống đủ 2 – 3 lít nước mỗi ngày nhằm tăng lưu lượng máu sau sinh đồng thời ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông và nhiễm khuẩn tiết niệu – những biến chứng thường gặp sau sinh.

Uống sản phẩm bổ sung sắt

Với những trường hợp thiếu máu, thiếu sắt ở mức độ nặng không thể cải thiện thông qua điều chỉnh chế độ ăn uống, mẹ cần cân nhắc sử dụng sản phẩm bổ sung sắt. Trong quá trình bổ sung, mẹ cần tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế để đảm bảo bổ sung đúng cách, đúng liều lượng cho phép. Mẹ nên lựa chọn các sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, ưu tiên những sản phẩm đã được Cục quản lý Dược phẩm hoặc Cục an toàn vệ sinh thực phẩm cấp phép lưu hành.

Khi bổ sung sắt, mẹ lưu ý một số điều sau:

• Uống cùng vitamin C hoặc nước cam, nước chanh để tăng cường khả năng hấp thu sắt.
• Bổ sung chất xơ, hoa quả, trái cây nhằm hạn chế tối đa nguy cơ bị táo bón khi uống sắt.
• Không dùng đồng thời các chế phẩm có chứa canxi, magie, nhôm,… Cần uống cách xa ít nhất là 2 giờ, tránh hiện tượng cạnh tranh hấp thu.
• Uống vào lúc đói để hấp thu tốt hơn. Tuy nhiên, đối với người bị viêm loét dạ dày nên uống cùng bữa ăn nhằm giảm kích ứng dạ dày.
• Tuân thủ đúng liều lượng và thời gian bổ sung theo chỉ định của chuyên gia y tế. Không tự ý tăng liều hay rút ngắn thời gian điều trị.

☛ Tham khảo thêm tại: Bổ sung sắt sau sinh thế nào cho an toàn, hiệu quả?

Fogyma – Giải pháp cho mẹ bị thiếu máu thiếu sắt sau sinh

Fogyma là một trong số ít sản phẩm trên thị trường đã được Cục Quản lý Dược cấp phép lưu hành. Vì vậy, mẹ hoàn toàn có thể yên tâm về chất lượng cũng như độ an toàn của sản phẩm.

Thành phần chính của Fogyma là sắt nguyên tố dưới dạng phức hợp sắt (III) hydroxyd polymaltose (Iron Polymaltose Complex – IPC), sản phẩm giúp bổ sung sắt cho cơ thể nhanh chóng và hiệu quả nhờ cấu trúc tương tự Ferritin – protein có vai trò quan trọng trong việc dự trữ sắt của cơ thể, từ đó giúp cải thiện các triệu chứng thiếu máu thiếu sắt một cách toàn diện.

Đặc biệt, nhờ cấu trúc ổn định, sắt nước FOGYMA chứa IPC tránh được gần như hoàn toàn các tác dụng phụ của sắt như không gây táo bón, không làm kích ứng niêm mạc dạ dày, tiêu hóa, giảm sự khó chịu của mùi sắt giúp mẹ dễ dàng sử dụng.

Fogyma có vị thơm ngon, được sản xuất bằng dây truyền BFS tự động hóa hoàn toàn với nguyên liệu nhập khẩu từ Italia. Sản phẩm dùng để phòng ngừa và điều trị cho thiếu máu do thiếu sắt cho phụ nữ mang thai, phụ nữ cho con bú, trẻ em chậm lớn còi cọc, suy dinh dưỡng…

Tìm nhà thuốc bán Fogyma gần nhất TẠI ĐÂYMua FOGYMA ở nhà thuốc > GIÁ TỐT HƠN

BẤM VÀO ĐÂY để đặt hàng CHÍNH HÃNG tại công ty (giao hàng, thu tiền tận nhà)

Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần tư vấn thêm về sản phẩm, vui lòng liên hệ với các dược sĩ của chúng tôi qua số hotline 1900 545 518 hoặc để lại bình luận xuống phía dưới bài viết để được giải đáp sớm nhất nhé!

Tài liệu tham khảo:

1. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/iron-deficiency-anemia/symptoms-causes/syc-20355034
2. https://www.uptodate.com/contents/anemia-caused-by-low-iron-in-adults-beyond-the-basics#H9
3. https://www.verywellhealth.com/treatments-for-iron-deficiency-anemia-3522500

Chia sẻ22

Chia sẻ