Tại sao phụ nữ sau sinh cần bổ sung sắt?

Sau sinh, cơ thể mẹ trải qua nhiều thay đổi lớn, đặc biệt là mất máu trong quá trình sinh nở. Nếu không bổ sung sắt đầy đủ, mẹ có thể gặp phải tình trạng thiếu máu, ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng chăm sóc bé.

1. Bù đắp lượng máu đã mất sau sinh

Trong quá trình sinh thường, mẹ có thể mất 300 – 500ml máu, còn với sinh mổ, lượng máu mất có thể lên tới 1000 – 1500ml. Điều này làm giảm số lượng hồng cầu và hemoglobin trong máu, dẫn đến tình trạng thiếu máu thiếu sắt. Nếu không được bổ sung kịp thời, mẹ có thể cảm thấy chóng mặt, da xanh xao, mệt mỏi kéo dài và hồi phục chậm hơn.

☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Dấu hiệu nhận biết mẹ thiếu sắt sau sinh

2. Giúp mẹ khỏe mạnh, phục hồi nhanh chóng

Thiếu sắt làm suy giảm khả năng sản sinh tế bào máu mới, khiến cơ thể mẹ lâu hồi phục, dễ bị nhiễm trùng và thậm chí tăng nguy cơ băng huyết sau sinh. Đồng thời, tình trạng mệt mỏi kéo dài cũng khiến mẹ khó khăn trong việc chăm sóc bé, ảnh hưởng đến cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần, đặc biệt là nguy cơ trầm cảm sau sinh.

3. Duy trì chất lượng sữa cho bé

Sắt không chỉ quan trọng với mẹ mà còn cần thiết cho bé, giúp hỗ trợ phát triển trí não và hệ miễn dịch. Nếu mẹ bị thiếu sắt, chất lượng sữa có thể suy giảm, không cung cấp đủ lượng sắt cần thiết cho bé, làm tăng nguy cơ thiếu máu thiếu sắt ở trẻ.

Bổ sung sắt sau sinh là điều quan trọng để mẹ nhanh chóng hồi phục, duy trì sức khỏe và đảm bảo nguồn sữa tốt nhất cho bé.

Thời gian và liều lượng bổ sung sắt cho mẹ sau sinh

Sau sinh, cơ thể mẹ vẫn cần sắt để tái tạo máu, giúp phục hồi sức khỏe và đảm bảo nguồn sữa chất lượng cho bé. Tuy nhiên, thời gian bổ sung và liều lượng sắt phù hợp sẽ phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và mức độ mất máu của từng mẹ.

1. Thời gian bổ sung sắt

• Sinh thường: Mẹ nên tiếp tục bổ sung sắt ít nhất 6 tuần sau sinh để bù đắp lượng máu đã mất.
• Sinh mổ hoặc mất nhiều máu: Thời gian bổ sung có thể kéo dài từ 3 – 6 tháng, tùy vào mức độ thiếu máu của mẹ.

2. Liều lượng sắt phù hợp

Theo khuyến nghị, mẹ sau sinh nên bổ sung khoảng 27 – 30mg sắt/ngày để duy trì lượng sắt cần thiết cho cơ thể.

Nếu có dấu hiệu thiếu máu (chóng mặt, da xanh xao, mệt mỏi kéo dài), mẹ nên xét nghiệm máu để xác định tình trạng thiếu sắt và điều chỉnh liều lượng phù hợp theo tư vấn của bác sĩ.

Lưu ý: Bổ sung sắt đúng cách giúp mẹ nhanh chóng hồi phục, đồng thời đảm bảo bé nhận được nguồn sữa giàu dinh dưỡng.

Cách bổ sung sắt cho mẹ sau sinh

Bổ sung sắt đúng cách sau sinh không chỉ giúp mẹ phục hồi nhanh chóng mà còn đảm bảo nguồn sữa giàu dinh dưỡng cho bé. Tuy nhiên, không phải cứ bổ sung nhiều sắt là tốt, mẹ cần lựa chọn nguồn sắt phù hợp, sử dụng đúng cách để đạt hiệu quả tối ưu và tránh tác dụng phụ. Dưới đây là những cách bổ sung sắt an toàn, khoa học mà mẹ sau sinh nên áp dụng.

1. Bổ sung sắt qua thực phẩm tự nhiên

Chế độ ăn giàu sắt là cách bổ sung an toàn và bền vững, giúp cơ thể hấp thu sắt một cách tự nhiên mà không gây áp lực lên hệ tiêu hóa. Mẹ có thể bổ sung sắt từ hai nhóm thực phẩm chính:

Thực phẩm giàu sắt heme (dễ hấp thu hơn)

Sắt heme có nguồn gốc từ động vật, dễ hấp thu hơn so với sắt thực vật. Đây là nhóm thực phẩm mẹ nên ưu tiên:

• Thịt đỏ: Bò, lợn, gà, cừu.
• Gan động vật: Gan bò, gan gà, gan lợn (lưu ý không ăn quá nhiều gan vì có thể chứa hàm lượng vitamin A cao).
• Hải sản: Tôm, cua, hàu, sò huyết – những loại này không chỉ giàu sắt mà còn chứa nhiều kẽm, omega-3 hỗ trợ sự phát triển trí não của bé.

Thực phẩm giàu sắt non-heme

Sắt non-heme có nguồn gốc từ thực vật, tuy khó hấp thu hơn nhưng vẫn là nguồn cung cấp sắt quan trọng cho mẹ sau sinh:

• Rau xanh đậm: Cải bó xôi, súp lơ xanh, rau dền, cải xoăn.
• Các loại đậu: Đậu đen, đậu lăng, đậu nành.
• Các loại hạt: Hạnh nhân, hạt chia, hạt bí, hạt lanh.

Tăng cường hấp thu sắt bằng vitamin C

Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C vào thực đơn hàng ngày

Cơ thể hấp thu sắt tốt hơn khi kết hợp với vitamin C. Do đó, mẹ nên bổ sung thêm thực phẩm giàu vitamin C như:

• Trái cây: Cam, dâu tây, kiwi, đu đủ, ổi.
• Rau củ: Ớt chuông, bông cải xanh, cà chua.
• Nước ép: Nước cam, nước chanh, sinh tố dâu tây hoặc ổi giúp tăng khả năng hấp thu sắt tự nhiên.

☛ Tham khảo đầy đủ tại: Top 7 loại sắt được mẹ sau sinh tin dùng

3. Sử dụng sắt đúng cách để tối ưu hấp thu

Bên cạnh việc lựa chọn thực phẩm và sản phẩm bổ sung sắt phù hợp, mẹ cũng cần lưu ý cách sử dụng để sắt được hấp thu tốt nhất.

Thời điểm uống sắt hợp lý

• Buổi sáng: Tốt nhất nên uống sắt vào buổi sáng khi dạ dày trống, trước ăn 30 phút hoặc sau ăn 1-2 giờ để tối ưu hấp thu.
• Không uống sắt trước khi đi ngủ: Vì có thể gây kích ứng dạ dày, khó tiêu, làm ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Tránh thực phẩm cản trở hấp thu sắt

Một số thực phẩm có thể làm giảm khả năng hấp thu sắt, mẹ cần tránh sử dụng chung với sắt:

• Trà, cà phê: Chứa tanin gây cản trở hấp thu sắt.
• Sữa và các chế phẩm từ sữa: Canxi trong sữa có thể cạnh tranh hấp thu với sắt.
• Ngũ cốc nguyên cám: Chứa phytate làm giảm hấp thu sắt, nên sử dụng cách xa thời điểm uống sắt.

Dùng đúng liều lượng, tránh bổ sung quá mức

Liều lượng khuyến nghị cho mẹ sau sinh là 27 – 30mg sắt/ngày. Bổ sung quá mức có thể gây buồn nôn, táo bón, rối loạn tiêu hóa, thậm chí tích tụ sắt trong cơ thể gây ảnh hưởng đến gan và tim mạch.

Nếu có dấu hiệu quá liều hoặc thiếu máu nghiêm trọng, mẹ nên xét nghiệm máu và tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh phù hợp.

Bổ sung sắt sau sinh là điều cần thiết để mẹ nhanh chóng phục hồi sức khỏe và đảm bảo chất lượng sữa cho bé. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất, mẹ nên kết hợp giữa chế độ ăn giàu sắt, lựa chọn sản phẩm bổ sung phù hợp và tuân thủ cách sử dụng đúng. Việc bổ sung sắt đúng cách không chỉ giúp mẹ khỏe mạnh mà còn hỗ trợ bé phát triển toàn diện trong những năm tháng đầu đời.

Sắt nước Fogyma – Giải pháp cho mẹ thiếu máu, thiếu sắt sau sinh

Trong vô vàn sản phẩm trên thị trường để tìm được một sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng không phải là dễ, nhất là đối với mẹ sau sinh đang bận rộn chăm sóc con nhỏ. Nếu mẹ vẫn băn khoăn chưa biết lựa chọn sản phẩm nào thì đừng bỏ qua sắt nước Fogyma, mẹ nhé!

Fogyma được nhập khẩu 100% từ Italia và được sản xuất trên dây chuyền hiện đại theo tiêu chuẩn châu Âu. Thành phần chính của sản phẩm là sắt nguyên tố dưới dạng phức hợp sắt (III) hydroxyd polymaltose (Iron Polymaltose Complex – IPC) có cấu trúc ổn định, vững chắc và ít bị ion hóa. Điều này giúp hạn chế tối đa nguy cơ bị táo bón, kích ứng dạ dày khi bổ sung sắt.

Khác với các sản phẩm bổ sung sắt trên thị trường có mùi tanh, khó uống, các nhà nghiên cứu Fogyma đã tìm tòi, nghiên cứu và đưa thêm hương vị trái cây, tạo cảm giác thơm ngon, dễ uống, phù hợp với nhiều lứa tuổi.

Tìm nhà thuốc bán Fogyma gần nhất TẠI ĐÂYMua FOGYMA ở nhà thuốc > GIÁ TỐT HƠN

BẤM VÀO ĐÂY để đặt hàng CHÍNH HÃNG tại công ty (giao hàng, thu tiền tận nhà)
Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần tư vấn thêm về sản phẩm, vui lòng liên hệ với các dược sĩ của chúng tôi qua số hotline 1900 545 518 hoặc để lại bình luận xuống phía dưới bài viết để được giải đáp sớm nhất nhé!

Tài liệu tham khảo:

• https://www.mayoclinic.org/drugs-supplements/iron-supplement-oral-route-parenteral-route/proper-use/drg-20070148
• https://my.clevelandclinic.org/health/drugs/14568-iron-oral-supplements-for-anemia
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/287228#risks

Chia sẻ23

Chia sẻ

Nguyên nhân gây thiếu thiếu máu, thiếu sắt sau sinh

Trong thai kỳ, thai nhi cần một lượng lớn sắt để phục vụ cho quá trình phát triển và hoàn thiện hệ thống thần kinh, não bộ. Do đó, ngay cả khi mẹ đã bổ sung sắt trong thời kỳ mang thai nhưng không tiếp tục bổ sung trong giai đoạn sau sinh thì vẫn có nguy cơ cao bị thiếu máu.

Bên cạnh đó, thiếu máu do thiếu sắt trong giai đoạn sau sinh còn bắt nguồn từ một số nguyên nhân sau:

• Mất máu: Mỗi lần sinh nở, mẹ mất trung bình từ 300 – 500ml máu. Điều này làm cạn kiệt nguồn sắt dự trữ trong cơ thể và gây ra tình trạng thiếu máu. Mất máu càng nhiều đồng nghĩa với việc nguy cơ thiếu máu sau sinh càng cao.
• Rối loạn hấp thu: Một số bệnh lý đường ruột làm giảm khả năng hấp thu sắt như bệnh celiac, bệnh crohn,…
• Chế độ ăn thiếu dinh dưỡng: Chế độ ăn uống trong và sau thời kỳ mang thai nghèo dưỡng chất, kiêng khem quá mức cũng gây thiếu máu ở phụ nữ sau sinh.

☛ Tìm hiểu thêm tại: Nhận biết mẹ thiếu sắt sau sinh qua dấu hiệu cảnh báo

Vai trò của thực phẩm bổ máu cho mẹ sau sinh

Thực phẩm bổ máu góp một phần không nhỏ trong việc hồi phục sức khỏe của mẹ sau sinh cũng như giảm các biến chứng có thể gặp phải như băng huyết, nhiễm trùng,… Bên cạnh đó, nó còn có một số vai trò tiêu biểu sau:

• Tăng cường sức đề kháng: Thực phẩm giàu protein, sắt, kẽm,… giúp tái tạo da non, cầm máu và làm liền vết sẹo một cách nhanh chóng. Bên cạnh đó, vitamin C, vitamin nhóm B còn tham gia vào hệ thống miễn dịch giúp ngăn ngừa sự tấn công của tác nhân gây hại cho cơ thể.
• Nâng cao chất lượng sữa mẹ: Sắt là khoáng chất thiết yếu cho sự phát triển hệ thống thần kinh và não bộ của trẻ. Đặc biệt, trong những năm tháng đầu đời nguồn sắt cung cấp cho trẻ chủ yếu đến từ sữa mẹ. Vì vậy, khi mẹ bổ sung thực phẩm bổ máu cũng góp phần cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của trẻ, giúp trẻ tăng cân, phát triển chiều cao và trí não.
• Bổ sung lượng máu đã mất: Thực phẩm bổ máu giàu sắt, vitamin B12, acid folic giúp tái tạo máu và bù đắp lượng máu đã mất trong quá trình sinh nở, từ đó cải thiện tình trạng thiếu máu, thiếu sắt ở mẹ sau sinh.
• Kiểm soát cân nặng: Phần lớn thực phẩm bổ máu chứa lượng calo ở mức trung bình, có ít hoặc gần như không có cholesterol giúp mẹ không những bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể mà còn giữ được vóc dáng thon gọn, không lo bị tăng cân, béo phì.

10 thực phẩm bổ sung sắt mẹ sau sinh chớ bỏ qua

Thường xuyên bổ sung các thực phẩm giàu sắt như thịt bò, thịt gà, gan động vật, cá hồi… không chỉ giúp mẹ cải thiện sức khỏe mà còn khắc phục tình trạng thiếu máu hiệu quả.

Dưới đây là 10 thực phẩm bổ sung sắt mẹ sau sinh nên thêm vào thực đơn:

Thịt bò

Trong 100g thịt bò có khoảng 2,7g sắt. Thịt bò cũng chứa nhiều thành phần tốt cho quá trình tạo máu như vitamin B12, acid folic, kẽm,…

Tuy nhiên, mẹ chỉ nên ăn thịt bò với lượng vừa phải, không tiêu thụ quá 3 lần/tuần (khoảng 700g/tuần là đủ). Việc bổ sung vượt mức cho phép có thể gây đầy bụng, khó tiêu, nghiêm trọng hơn là mắc bệnh mỡ máu, tim mạch.

Thịt gà

Trong 100g thịt gà có khoảng 1,4g sắt đáp ứng khoảng 5 – 7% nhu cầu sắt hàng ngày. Hơn nữa, thịt gà còn chứa choline, vitamin B12 giúp tăng cường trí não, nâng cao khả năng ghi nhớ.

Mẹ có thể kết hợp với các loại rau củ giàu sắt khác như bí ngô, khoai tây, bông cải xanh,… để tăng cường bổ sung sắt cho cơ thể.

Trứng gà

Trong 100g trứng gà có khoảng 2,7g sắt. Mẹ có thể chế biến trứng thành nhiều món ăn khác nhau từ như trứng luộc, trứng ốp, trứng xào,… để bữa ăn thêm đa dạng.

Tuy nhiên, mẹ nên ăn từ 3 – 4 quả/tuần, tránh bổ sung hàng ngày trong thời gian dài có thể làm tăng cholesterol máu và gây xơ vữa động mạch.

Gan động vật

Trong 100g gan bò có chứa tới 6,5mg sắt, 100g gam lợn có khoảng 12mg sắt, đặc biệt 100g gan ngỗng có chứa đến 44,6 mg…  Thêm vào đó, chúng còn chứa protein, đồng, selen, vitamin nhóm B giúp tăng cường hệ thống miễn dịch của cơ thể.

Song, gan động vật cũng là nơi thải trừ và tích lũy nhiều chất độc. Vì vậy, mẹ chỉ nên bổ sung 1 – 2 lần/tuần để đảm bảo an toàn.

Hàu

Trung bình trong 5 con hàu sống có chứa khoảng 3,23mg sắt cùng hàm lượng lớn kẽm, omega-3, vitamin E, vitamin C giúp tăng cường tuần hoàn não, cải thiện các triệu chứng do thiếu máu gây ra.

Tuy nhiên, mẹ chỉ nên ăn 1 – 2 bữa hàu/tháng, tránh làm sức khỏe hệ tiêu hóa bị ảnh hưởng (do hàu có tính hàn). Mẹ có thể chế biến hàu thành các món hấp, nướng và thêm một chút chanh để tăng hương vị. Tuyệt đối không ăn hàu sống, tránh nhiễm vi khuẩn và kí sinh trùng.

Cá hồi

Trong 100g cá hồi có khoảng 3,6g sắt. Ngoài ra, chúng cũng rất giàu kẽm, kali, magie, vitamin B12,… tốt cho sức khỏe của mẹ.

Sau sinh, mẹ có thể ăn cá hồi khoảng 2 – 3 lần/tuần để bồi bổ cơ thể. Đồng thời hãy nấu chín trước khi ăn, không ăn gỏi hoặc sashimi, tránh những tác động không mong muốn tới sức khỏe.

Hạt bí

Trong 28g hạt bí có tới 2,5g sắt cùng nhiều vitamin và khoáng chất khác. Chỉ cần 1 – 2 thìa cà phê hạt bí, ngũ cốc, yến mạch,… trộn cùng 1 hộp sữa chua là mẹ đã có một bữa sáng ngon miệng mà lại giàu dinh dưỡng.

Cải bó xôi

Trong 100g cải bó xôi có chứa 2,7mg sắt cùng nhiều vitamin và khoáng chất khác như vitamin A, vitamin E, vitamin C,…

Mẹ có thể chế biến cải bó xôi thành nhiều món khác nhau như salad, luộc, xào,… kết hợp với các nguyên liệu giàu vitamin C khác như súp lơ, ớt chuông, khoai tây nhằm tăng khả năng hấp thu sắt cũng như tạo ra hương vị thơm ngon, bắt mắt cho món ăn.

Socola đen

Trong 28g socola đen có chứa 3,4mg sắt. Nghiên cứu cho thấy, socola đen còn chứa đồng, magie cùng các chất chống oxy hóa khác giúp giảm nguy cơ mắc bệnh trầm cảm – bệnh lý thường gặp ở phụ nữ sau sinh.

Theo khuyến nghị, mẹ nên lựa chọn bổ sung những loại socola có từ 70% cacao trở lên để đảm bảo cung cấp đủ lượng sắt theo nhu cầu của cơ thể.

Chuối

Trong 100g chuối chứa khoảng 1,5mg sắt. Chuối cũng là trái cây giàu vitamin C, vitamin nhóm B, kali,… giúp tăng cường hấp thu sắt và tạo tế bào hồng cầu.

Khoai lang

Trong 100g khoai lang có khoảng 2,4g sắt. Khoai lang cũng rất giàu chất xơ, ít tinh bột và không chứa cholesterol. Do đó, chúng được xem là thực phẩm tuyệt vời giúp mẹ dễ dàng lấy lại vóc dáng thon gọn mà không lo thiếu máu thiếu sắt.

Gợi ý thực đơn bổ sung sắt cho mẹ

Dưới đây là một số thực đơn tham khảo giúp mẹ sau sinh bổ sung sắt hiệu quả hơn, cải thiện thiếu máu.

Thực đơn 1: 

• Bữa sáng: 2 lát bánh mỳ + 1 bát sữa chua hạt bí, ngũ cốc, yến mạch
• Bữa phụ: 1 cốc sữa
• Bữa trưa: 2 bát cơm + 1 bát canh thịt gà hầm khoai tây + 1 đĩa rau cải bó xôi luộc
• Bữa phụ: 1 cốc nước ép táo
• Bữa tối: 1 bát cơm + 1 quả trứng + 1 đĩa đậu luộc

Thực đơn 2: 

• Bữa sáng: 1 bát cháo thịt nạc + 1 bát sữa chua trộn với trái cây
• Bữa phụ: 1 cốc sữa
• Bữa trưa: 2 bát cơm + 1 đĩa thịt bò xào cần tây + 1 đĩa rau cải thìa luộc
• Bữa phụ: Trái cây (cam, táo)
• Bữa tối: 1 bát cơm + 1 miếng cá hồi + 1 đĩa bông cải xanh xào.

Thực đơn 3: 

• Bữa sáng: 2 củ khoai lang luộc + 1 – 2 lát bánh mỳ ngũ cốc
• Bữa phụ: 1 cốc sữa
• Bữa trưa: 2 bát cơm + 1 quả trứng + 2 – 3 con hàu hấp + 1 bát canh rau củ (khoai tây, cà rốt)
• Bữa phụ: Sữa chua trái cây
• Bữa tối: 1 bát cơm + 1 đĩa thịt gà kho + 1 đĩa rau dền luộc

Thực đơn 4: 

• Bữa sáng: Socola đen + 1 bát sữa chua ngũ cốc, yến mạch
• Bữa phụ: 1 cốc sữa
• Bữa trưa: 2 bát cơm + 1 bát canh ngao nấu mồng tơi + 1 đĩa thịt gà luộc
• Bữa phụ: Nước ép ổi
• Bữa tối: 1 bát cơm + thịt bò hầm khoai tây + 1 đĩa đậu luộc

Nguyên tắc dinh dưỡng cho mẹ thiếu máu sau sinh

Khi xây dựng thực đơn bổ máu sau sinh, mẹ cần đảm bảo các nguyên tắc sau:

• Cân bằng các nhóm dưỡng chất: Mẹ cần bổ sung đầy đủ 4 nhóm dinh dưỡng bao gồm chất đạm, chất béo, tinh bột, vitamin và khoáng chất. Việc bổ sung quá nhiều một nhóm dưỡng chất sẽ làm giảm khả năng hấp thu sắt của cơ thể và gây ra các bệnh lý nguy hiểm như tiểu đường, mỡ máu,…
• Tránh bổ sung đồng thời với thực phẩm chứa canxi: Bổ sung đồng thời thực phẩm giàu sắt và canxi gây ra tình trạng cạnh tranh hấp thu, làm giảm khả năng hấp thu sắt của cơ thể. ☛ Tham khảo đầy đủ tại: Cách uống sắt và canxi cho phụ nữ sau sinh hiệu quả nhất
• Hạn chế đồ uống chứa cafein, tanin: Đồ uống chứa cafein, tanin như trà, cà phê,… làm cản trở quá trình hấp thu sắt của cơ thể. Do đó, mẹ cần loại bỏ chúng ra khỏi chế độ ăn uống hàng ngày của mình. Thay vào đó, bạn nên bổ sung đồ uống chứa vitamin C giúp hấp thu sắt tốt hơn, điển hình là nước ép ổi, nước cam, nước chanh.
• Uống nhiều nước: Để đảm bảo nguồn sữa dồi dào cho bé, mẹ cần bổ sung đủ 2 – 3 lít nước mỗi ngày.
• Chia thành nhiều bữa trong ngày: Chia nhỏ thành nhiều bữa trong ngày đảm bảo cung cấp đầy đủ các nhóm dưỡng chất, tránh hiện tượng quá tải khi hấp thu.

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần tư vấn thêm về sản phẩm, vui lòng liên hệ với các dược sĩ của chúng tôi qua số hotline 1900 545 518 hoặc để lại bình luận xuống phía dưới bài viết để được giải đáp sớm nhất nhé!

Tài liệu tham khảo:

• https://health.clevelandclinic.org/how-to-add-more-iron-to-your-diet/
• https://www.nhs.uk/conditions/vitamins-and-minerals/iron/
• https://www.webmd.com/diet/iron-rich-foods?ref=tomecontroldesusalud.com

Chia sẻ22

Chia sẻ

Hiểu nhanh về thiếu máu, thiếu sắt sau sinh

Thiếu máu sau sinh xảy ra khi cơ thể người mẹ không đủ lượng hồng cầu khỏe mạnh hoặc hemoglobin để vận chuyển oxy đến các mô và cơ quan. Tình trạng này diễn ra khá phổ biến, chiếm từ 50 – 80% ở các nước đang phát triển.

Nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt sau sinh bao gồm:

• Mất máu trong quá trình sinh nở: Mất nhiều máu khi sinh (>300ml) có thể làm giảm nguồn sắt dự trữ trong cơ thể. Ngoài ra, một số mẹ còn bị chảy máu âm đạo trong 6 tuần đầu sau sinh, làm tăng nguy cơ thiếu máu thiếu sắt.
• Chế độ dinh dưỡng kém: Ăn uống kiêng khem, thiếu dưỡng chất và không bổ sung sắt dự phòng là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thiếu sắt sau sinh.
• Bệnh đường ruột: Một số bệnh lý như bệnh Celiac, bệnh Crohn, hoặc giun sán có thể làm giảm khả năng hấp thu sắt của cơ thể.

Dấu hiệu cảnh báo thiếu sắt sau sinh

Thiếu máu, thiếu sắt gây ra các biểu hiện khác nhau ở mỗi người và tùy theo mức độ thiếu sắt. Dưới đây là những dấu hiệu thiếu máu, thiếu sắt sau sinh thường gặp:

Cơ thể mệt mỏi, mất sức

Thiếu sắt sau sinh thường gây mệt mỏi, suy nhược do cơ thể không đủ huyết sắc tố để vận chuyển oxy đến các mô và cơ bắp. Điều này buộc tim phải làm việc nhiều hơn, dẫn đến chóng mặt và kiệt sức.

Ngoài ra, sắt còn cần thiết cho quá trình tổng hợp các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin, dopamine, norepinephrine. Khi thiếu sắt, mẹ dễ bị căng thẳng, mất tập trung và cảm thấy kiệt quệ.

Đau đầu, chóng mặt

Đau đầu, chóng mặt là một trong những dấu hiệu điển hình khi cơ thể thiếu máu do thiếu sắt. Khi bị thiếu sắt, các tế bào hồng cầu không vận chuyển đủ oxy đến não do nồng độ hemoglobin thấp làm cho các mạch máu trong não sưng lên, gây đau đầu, chóng mặt, trí tuệ thiếu minh mẫn.

Hụt hơi, khó thở

Thiếu sắt khiến hàm lượng hemoglobin trong cơ thể thấp hơn bình thường dẫn đến oxy vận chuyển đến tim, phổi và các tế bào bị hạn chế. Điều này khiến mẹ bị hụt hơi, khó thở, nhất là khi gắng sức hay hoạt động thể chất.

Thiếu máu cũng khiến tim đập nhanh hơn để vận chuyển máu và oxy đến cơ quan đích. Tình trạng này kéo dài làm tăng nguy cơ bị suy tim cùng nhiều biến chứng nguy hiểm khác.

Da xanh xao, nhợt nhạt

Bên cạnh tác dụng giúp tế bào hồng cầu mang oxy đi khắp cơ thể, huyết sắc tố trong các tế bào hồng cầu còn là yếu tố làm cho máu có màu đỏ. Thiếu sắt làm giảm huyết sắc tố trong máu, làn da của mẹ cũng vì thế mà trở nên xanh xao, nhợt nhạt, đặc biệt dễ thấy ở các vị trí như lòng bàn tay, da mặt, niêm mạc mắt, môi, lưỡi, thậm chí cả móng tay…

Cảm giác bồn chồn, tay chân không yên

Thiếu sắt là nguyên nhân gây ra hội chứng chân không yên khiến sản phụ cảm thấy bồn chồn, muốn di chuyển chân tay liên tục. Nếu không di chuyển sẽ có cảm giác ngứa ngáy, khó chịu. Tình trạng này xảy ra nhiều hơn vào ban đêm khiến sản phụ bị khó ngủ, mất ngủ, ảnh hưởng đến sức khỏe.

Móng tay, móng chân giòn, dễ gãy nứt

Da khô, tóc xơ yếu, dễ gãy rụng

Khi thiếu sắt, cơ thể ưu tiên oxy và dưỡng chất cho các cơ quan quan trọng như tim, phổi, não, thay vì tóc. Do đó, tình trạng thiếu sắt sau sinh cũng khiến lượng oxy và dưỡng chất cung cấp cho tóc bị sụt giảm nghiêm trọng, khiến tóc mẹ xơ, yếu và dễ gãy rụng.

Các triệu chứng khác

Ngoài các dấu hiệu phổ biến, mẹ thiếu sắt sau sinh có thể gặp:

• Chân tay lạnh: Điều này chủ yếu do cơ thể không đủ oxy cung cấp cho các chi.
• Suy giảm đề kháng: Hệ miễn dịch hoạt động kém, khiến mẹ dễ nhiễm bệnh và lâu hồi phục.
• Chán ăn, ăn không ngon miệng.
• Thèm đồ lạ: Một số mẹ bỉm có thể cảm thấy thèm ăn những thứ không phải thực phẩm như đất sét, phấn, gạch non… Tình trạng này thường xảy ra khi thiếu máu kéo dài.

Nghi ngờ bị thiếu máu, thiếu sắt sau sinh mẹ nên làm gì?

Nếu nghi ngờ thiếu máu do thiếu sắt sau sinh, mẹ cần đến cơ sở y tế để thăm khám và làm các xét nghiệm cận lâm sàng.

Hiện có 2 xét nghiệm chính giúp chẩn đoán:

1 – Xét nghiệm công thức máu toàn bộ 

Xét nghiệm công thức máu toàn bộ (CBC): Đây là xét nghiệm cơ bản phân tích các thành phần máu. Trong trường hợp thiếu máu thiếu sắt, kết quả sẽ cho thấy các bất thường liên quan đến hồng cầu và hemoglobin.

• Số lượng hồng cầu (RBC): Giảm
• Hemoglobin (HGB): Giảm
• Hematocrit (HCT): Giảm
• Thể tích trung bình hồng cầu (MCV): Giảm
• Nồng độ hemoglobin trung bình (MCH): Giảm
• Tỷ lệ hồng cầu lưới: Giảm
• Tiêu bản máu ngoại vi: Hồng cầu nhỏ và nhược sắc.

2 – Xét nghiệm đánh giá thiếu sắt

Khi nghi ngờ thiếu máu do thiếu sắt qua kết quả tổng phân tích công thức máu hoặc căn cứ biểu hiện lâm sàng, mẹ cần thực hiện các xét nghiệm sau để đánh giá mức độ thiếu máu:

Ferritin

Đây là một loại protein dự trữ sắt. Chỉ số Ferritin giảm xuống dưới 12 ng/ml được chẩn đoán thiếu máu do thiếu sắt. Ở người bình thường, chỉ số ferritin nằm trong khoảng 30 – 300 ng/ml. Trong một số trường hợp như nhiễm trùng, viêm khớp dạng thấp, chỉ số này có thể tăng lên trên 100 ng/ml.

Sắt huyết thanh

Chỉ số này dùng để đo lượng sắt lưu thông trong máu. Ở người bình thường, sắt huyết thanh dao động từ 60 – 140 μg/dl hoặc 11 – 25 μmol/l. Lượng sắt giảm trong trường hợp thiếu sắt và tăng trong tình trạng quá tải sắt hoặc tan máu.

Tuy nhiên, chỉ số này không phải ưu tiên hàng đầu để đánh giá lượng sắt dự trữ trong cơ thể do dễ bị ảnh hưởng bởi thức ăn hoặc chất bổ sung sắt.

Khả năng liên kết sắt toàn bộ (TIBC hoặc transferrin)

TIBC giúp đo khả năng vận chuyển sắt của protein trong máu. Chỉ số này ở người bình thường nằm trong khoảng 250 – 450 μg/dl và tăng cao hơn khi lượng sắt dự trữ giảm.

Độ bão hòa transferrin (TSAT)

TSAT dùng để đo lượng sắt liên kết với transferrin. Chỉ số thấp hơn bình thường cho thấy thiếu máu do thiếu sắt. Kết quả xét nghiệm TSAT có thể bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn nên mẹ cần nhịn ăn sáng trước khi thực hiện xét nghiệm này.

Cải thiện thiếu máu thiếu sắt sau sinh bằng cách nào?

Thiếu máu, thiếu sắt có thể làm giảm chất lượng sữa mẹ, đồng thời liên quan mật thiết đến hội chứng cai sữa sớm. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình phát triển của trẻ. Do đó, khi được chẩn đoán xác định thiếu máu do thiếu sắt mẹ nên tích cực cải thiện với các biện pháp sau:

Tăng cường bổ sung thực phẩm giàu sắt

Thực phẩm bổ sung sắt được chia thành 2 loại là non-heme và heme. Trong đó:

• Sắt heme dễ hấp thu có nhiều trong các loại thịt động vật như: Thịt bò, thịt gà, cá hồi, tôm, hàu, lòng đỏ trứng gà…
• Sắt non-heme khó hấp thu hơn và chỉ có trong thực vật: cải bó xôi, bông cải xanh, cải thìa, khoai tây, các loại đậu, ngũ cốc…

Dưới đây là một số nguyên tắc xây dựng chế độ dinh dưỡng giúp tăng cường khả năng hấp thu sắt cho mẹ:

• Ăn uống đa dạng, ưu tiên thực phẩm giàu sắt từ động vật.
• Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C như ổi, cam, kiwi, dâu tây, đậu quả, súp lơ,…để tăng cường hấp thu sắt.
• Tránh tiêu thụ trà, cà phê, rượu cùng lúc với thực phẩm giàu sắt bởi chúng có thể cản trở hấp thu khoáng chất này.
• Sử dụng thực phẩm tươi, sạch, chế biến đơn giản để giữ lại tối đa lượng sắt và vitamin khoáng chất trong thực phẩm.

☛ Tham khảo đầy đủ tại: Thiếu máu sau sinh nên ăn gì? Lời khuyên từ chuyên gia

Thay đổi chế độ sinh hoạt

Bên cạnh chế độ ăn uống, mẹ cần dành thời gian nghỉ ngơi và tránh làm việc căng thẳng kéo dài. Mỗi ngày, mẹ nên đảm bảo ngủ đủ 7 – 8 tiếng và kết hợp vận động nhẹ nhàng để tăng cường lưu thông máu, cải thiện triệu chứng thiếu máu thiếu sắt.

Ngoài ra, mẹ cần uống đủ 2 – 3 lít nước mỗi ngày để cải thiện tuần hoàn máu, đồng thời ngăn ngừa hình thành cục máu đông và nhiễm khuẩn tiết niệu – những biến chứng thường gặp sau sinh.

Uống sản phẩm bổ sung sắt

Với những trường hợp thiếu máu, thiếu sắt nặng không thể cải thiện chỉ bằng chế độ ăn uống, mẹ cần cân nhắc sử dụng sản phẩm bổ sung sắt. Trong quá trình bổ sung, mẹ nên tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế để đảm bảo bổ sung đúng cách và đúng liều lượng.

Khi bổ sung sắt, mẹ cần lưu ý:

• Uống cùng vitamin C hoặc nước cam, nước chanh để tăng cường khả năng hấp thu sắt.
• Bổ sung chất xơ, hoa quả, trái cây, uống nhiều nước để giảm nguy cơ táo bón khi uống sắt.
• Không dùng đồng thời các chế phẩm kháng sinh hoặc chứa canxi,… và cần uống cách xa ít nhất 2 giờ để tránh cạnh tranh hấp thu.
• Uống vào lúc đói để hấp thu tốt hơn, nhưng với người bị viêm loét dạ dày nên uống cùng bữa ăn để giảm kích ứng dạ dày.
• Tuân thủ đúng liều lượng và thời gian bổ sung theo chỉ định của chuyên gia y tế. Không tự ý tăng liều hoặc rút ngắn thời gian điều trị.

☛ Tham khảo thêm: Bổ sung sắt sau sinh thế nào cho an toàn, hiệu quả?

Fogyma là một trong số ít sản phẩm trên thị trường đã được Cục Quản lý Dược cấp phép lưu hành. Vì vậy, mẹ hoàn toàn có thể yên tâm về chất lượng cũng như độ an toàn của sản phẩm.

Thành phần chính của Fogyma là sắt nguyên tố dạng phức hợp sắt (III) hydroxyd polymaltose (Iron Polymaltose Complex – IPC). Với cấu trúc tương tự Ferritin – loại protein quan trọng trong việc dự trữ sắt, Fogyma hỗ trợ bổ sung sắt nhanh chóng, cải thiện hiệu quả các triệu chứng thiếu máu do thiếu sắt một cách toàn diện.

Tìm nhà thuốc bán Fogyma gần nhất TẠI ĐÂY Mua FOGYMA ở nhà thuốc > GIÁ TỐT HƠN

BẤM VÀO ĐÂY để đặt hàng CHÍNH HÃNG tại công ty (giao hàng, thu tiền tận nhà)

Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần tư vấn thêm về sản phẩm, vui lòng liên hệ với các dược sĩ của chúng tôi qua số hotline 1900 545 518 hoặc để lại bình luận bên dưới bài viết để được giải đáp sớm nhất nhé!

Tài liệu tham khảo:

1. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/iron-deficiency-anemia/symptoms-causes/syc-20355034
2. https://www.uptodate.com/contents/anemia-caused-by-low-iron-in-adults-beyond-the-basics#H9
3. https://www.verywellhealth.com/treatments-for-iron-deficiency-anemia-3522500

Chia sẻ23

Chia sẻ